De verraders van BoekTok

Beeld: Beeld: Diede van Ommen

3 januari 2023, 17:00

Auteur: Yannick van der Heijden

De verraders van BoekTok

Beeld: Beeld: Diede van Ommen

3 januari 2023, 17:00

Auteur: Yannick van der Heijden

Met het internet zijn we opgegroeid, met het internet zullen we sterven. In Ok, zoomer signaleert en duidt Red Pers digitale trends. Met deze keer: de atypische opkomst van BoekTok.

Onder de hashtag #BookTok verzamelen jongeren zich op de app TikTok om hun liefde voor boeken en lezen te vieren en elkaar daarin aan te steken. De Nederlandse hashtag #BoekTok is inmiddels 110 miljoen keer bekeken en de Engelse variant heeft wereldwijd meer dan 77 miljard weergaven. TikTok, een app gemaakt om de vluchtige kanten van de menselijke geest te bevredigen, krijgt zo een deel van Gen-Z weer aan het lezen. Maar dat voelt ergens toch niet helemaal goed.

Dat zit zo: Gen-Z’ers hebben niks; geen toekomst (klimaatapocalyps), geen verleden (problematisch), geen huis en geen geld. Maar: ze breken hokjes open, bevragen gezag en zijn bovenal compleet onverschillig. Oftewel, ze zijn cool. Boeken lezen is dat niet: het is een investering die veel tijd vergt – je bouwt langzaamaan je bewustzijn een stukje verder uit, leert op nieuwe manieren denken, verbreedt je horizon, bildung, stof, schimmel, het CDA, de achttiende eeuw, feodalisme, Adriaan van Dis mijmerend in foetushouding – het bekende riedeltje.

Je inzetten en lezen ging gepaard met een hoop op een betere toekomst  – een hoop uit het verleden.

Zoiets zag je terug bij het socialistische verheffingsideaal in West-Europa eind negentiende eeuw: een periode van grote sociale, economische en politieke veranderingen, waarin arbeiders zich op verschillende manieren inzetten om hun levensomstandigheden en sociale status te verbeteren. Pocketboeken die gemakkelijk in de zak konden worden gestoken tijdens het werk speelden daarin een belangrijke rol: ze hielpen bij het realiseren van een politiek bewustzijn en daarmee ook bij het versterken van de stem van de arbeider in de samenleving.

Je inzetten en lezen ging dus gepaard met een hoop op een betere toekomst  – een hoop uit het verleden, zoals het merendeel van Gen-Z’ers zich wel realiseert. Dat maakt lezen totaal nutteloos.

Want waar moet je dan naartoe bildung als het er allemaal niet toe doet? De weldenkende Gen-Z’ers maken zich logischerwijs geen zorgen om een geleidelijke opbouw van karakter en modelleren hun leven wijselijk naar een willekeurige scène uit Euphoria; gemoedelijk met drugs, drama en een giftige tijdlijn de zondvloed tegemoet. 

De ‘ontlezing’ gaat de oudere medemens nogal aan het hart. ‘Hoe minder je leest, hoe minder je weet’, ‘De Nederlandse leeshaat kent geen grenzen’, ‘Lezen zorgt voor begrip in de samenleving’, zo klonk het paniekerig in hun kranten. Boomers hebben namelijk al hun schaapjes al op het droge en willen niet dat anderen ze attenderen op de destructie die ze daarmee teweeg hebben gebracht; ze willen dat jongeren, net als zij, zichzelf lekker in slaap sussen met een lang, goed boek.

Maar, zoals er in het Rusland van de negentiende eeuw onder dissidenten liberale geluiden van revolutie borrelden met als doel het Tsarenrijk omver te werpen, was er eveneens een segment intellectuelen dat bezweek onder het geweld van de censuur en laf langs de zin van de aristocraten opschurkte. In de tegenwoordige tijd zijn er van hetzelfde soort nieuwe verraders: Boektokkers.

De bibliotheek in Tilburg, de LocHal (what’s in a name), organiseerde afgelopen november een BoekTok-evenement voor hen. Opper-Boomerkrant NRC was er als de kippen bij voor een reportage. Die is enorm verhullend, vol met quotes als: “Als ik een boek uit heb, kan ik met trots naar mijn boekenplank kijken en denken: dat heb ik helemaal uitgelezen. Super satisfying”, aldus Salvio Slob (17) die zichzelf typeert als ‘een lezende veelvraat’. Over de gevestigde macht naar de pijpen dansen gesproken: je ziet het de grijzende verslaggever likkebaardend optekenen.

Dat maakt Boektokkers het Zoomer-zijn dubbel onwaardig. Het de gevestigde macht naar de zin maken, maakt je altijd een lafaard en, bovendien, een nerd en dus niet cool.

Eindhttps://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.png door Rens van der Beek


STEUN NIEUW JOURNALISTIEK TALENT

Red Pers werd vijf jaar geleden opgezet door vier jonge en ambitieuze studenten en is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk opleidingsplatform. Het is dé springplank naar een journalistieke carrière.

Wil je ons helpen het medialandschap te vernieuwen door jonge journalisten een stem te geven? Doneer dan nu een flinke kan koffie (€ 5,-), één maandje Zoomen (€ 15,-) of een ander bedrag. Bedankt


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.