Midterms 2022: tussentijds, maar geen tussendoortje

29 september 2022, 17:52

Auteur: Thom Canters

Midterms 2022: tussentijds, maar geen tussendoortje

29 september 2022, 17:52

Auteur: Thom Canters

Zo’n twee jaar na de verkiezingsoverwinning van de Amerikaanse president Joe Biden op Donald Trump staat de volgende electorale uitdaging voor de deur. Op 8 november gaan Amerikanen naar de stembus voor een tussenevaluatie. De belangrijkste informatie over deze verkiezingsstrijd op een rijtje.

Voor de goede orde: deze verkiezingen gaan in principe niet over Biden (of Trump). Wat staat er dan wel op het spel? Alle 435 zetels van het Huis van Afgevaardigden, 35 (van de 100) zetels van de Senaat, 36 (van de 50) gouverneurschappen van de afzonderlijke staten, en nog een heel reeks andere lokale maar niet minder onbelangrijke (waarover later meer) politieke functies.

Op dit moment heeft de Democratische Partij een zogeheten trifecta in handen. Zij bezetten met Biden het Witte Huis, en in zowel het Huis van Afgevaardigden en de Senaat hebben ze de meerderheid. Ondanks die meerderheid is het voor Biden bij tijd en wijle erg lastig gebleken zijn wetgevende agenda door het Congres te krijgen. Zo werd zijn omvangrijke ‘Build Back Better’ plan, met duizenden miljarden aan groene en sociale investeringen, door een partijgenoot om zeep geholpen.

In het gepolariseerde Washington betekent gedeelde macht niet gedeelde verantwoordelijkheid

Het verliezen van een van de twee kamers maakt het voor de komende twee jaar vrijwel onmogelijk om betekenisvolle wetgeving de eindstreep te laten passeren. In het gepolariseerde Washington betekent gedeelde macht niet gedeelde verantwoordelijkheid. Sterker nog: de leider van de Republikeinen in het Huis heeft al aangekondigd de regering te zullen bestoken met een reeks aan onderzoeken. De zakelijke activiteiten van Hunter Biden, de zoon van de president, is een van de voorname doelwitten.

Gezien de grote uitdagingen waar het land voor staat, van klimaat tot immigratie, bepaalt het resultaat van deze verkiezingen dus de regeerbaarheid van het land.

De post-Dobbs ommezwaai

De partij van de zittende president hoeft normaliter niet te rekenen op een goede uitslag tijdens de midterms. Zelden krijgt een president het voor elkaar om zetels te winnen of zijn meerderheden te behouden. Tot voor kort leek ook Biden zo’n lot beschoren. De rapportcijfers na zijn eerste honderd dagen waren lovend, maar in de zomer van 2021 kwam de klad erin. Het chaotische vertrek uit Afghanistan, het stranden van zijn ‘Build Back Better’ agenda in de Senaat en de hoge inflatie: te midden van de chaos zag Biden zijn populariteitscijfers naar een dieptepunt dalen. Democraten zetten zich schrap voor een electoraal bloedbad, Republikeinen slepen hun messen.

Dat veranderde allemaal met de uitspraak van het Amerikaans Hooggerechtshof die het recht op abortus van tafel veegde. Voor Amerikaanse peilers bestaat er zoiets als een tijdperk voor en na Dobbs (zoals naar de uitspraak wordt gerefereerd). Deze uitspraak bombardeerde een thema waarop de Democraten de meerderheid van de Amerikaanse bevolking achter zich zien tot prominente inzet van de verkiezingen. Tel daarbij successen op als klimaatwetgeving en het (gedeeltelijk) kwijtschelden van studieschuld, en je begrijpt waarom de stemming onder Democraten opeens hoopgevender is.

Dat betekent geenszins dat de Democraten niet kwetsbaar meer zijn. Met name in het Huis van Afgevaardigden worden de zetels waar het erom spant op dit moment voornamelijk door Democraten bezet. Toch wordt er rekening gehouden met een scenario waarin ze het Congres in handen houden. Daarmee zou Biden in de voetsporen treden van president Bush, die in de nasleep van 9/11 zijn meerderheid wist te behouden.

Wankele posities

Historisch gezien kunnen de tussentijdse verkiezingen veel Amerikanen niet bekoren. Presidentverkiezingen trekken nu eenmaal meer aandacht. Het echte vuurwerk kunnen we pas over twee jaar verwachten, als Biden en Trump zoals het er nu naar uit ziet opnieuw de degens zullen kruisen bij de presidentsverkiezingen. Die worden nu al gezien als de belangrijkste ooit (net als alle voorgaande, maar dat terzijde). Je zou de tussentijdse verkiezingen als een voorproefje van 2024 kunnen zien. Een tussentijdse graadmeter, net als alle voorgaande edities.

Daarmee doen we deze stembusgang echter tekort. De gevolgen van deze verkiezingen rijken verder dan de bestuurbaarheid van het land alleen. Allereerst zijn de posities van zowel Biden als Trump niet zo stevig als het misschien lijkt. De huidige president wordt door veel kandidaten van nota bene zijn eigen partij eerder gezien als ballast dan als steun in de rug tijdens de campagne. En alhoewel zijn populariteitscijfers de afgelopen maanden in de lift zitten, moesten ze ook wel uit een Trumpiaans dal opklimmen. Ondertussen gaan er al stemmen op dat Biden zichzelf niet verkiesbaar moet stellen voor een tweede termijn.

Binnen de Republikeinse partij liggen kapers op de kust

Aan de andere kant van het politieke spectrum raakt Trump alsmaar verder verwikkeld in een uitdijend web van juridische kwesties, waaronder het meenemen van geheime documenten uit het Witte Huis en een aanklacht voor financiële fraude. Binnen zijn eigen partij liggen intussen ook nog kapers op de kust, zoals de gouverneur van Florida Ron DeSantis. Over de voor herverkiezing strijdende DeSantis, die nationale bekendheid heeft vergaard met onder meer het dumpen van asielzoekers in liberale gebieden en controversiële wetgeving over LHBT-voorlichting in het onderwijs, wordt gefluisterd dat hij zelf een gooi zou willen wagen naar het presidentschap.

Met name Trump heeft zich hevig gemengd in de zogeheten primaries van zijn eigen partij. Met zijn luide steun werden tijdens de voorverkiezingen Republikeinen die voor zijn impeachment hebben gestemd na de door hem aangejaagde bestorming van het Congres, ingeruild voor kandidaten die het MAGA-keurmerk wel mochten dragen. Hun eventuele succes is daarmee ook het zijne. De uitslag van de komende verkiezingen zou zomaar wel eens bepalend kunnen zijn voor de kansen van Biden en Trump voor 2022.

Stemmen op ontkenners

Trump’s grote invloed binnen de partij betekent dat er een hele reeks aan Republikeinen op het stembiljet staan die de door hem verkondigde The Big Lie – het keer op keer weerlegde idee dat de presidentsverkiezingen zijn gestolen van Trump – volgzaam napraten. Volgens de politieke analisten van FiveThirtyEight accepteren van de 552 Republikeinen die op het stembiljet staan 201 de verkiezingsuitslag niet. En niet geheel onbelangrijk: het gaat daarbij ook om kandidaten die te zijner tijd de verkiezingen overzien en moeten certificeren. In belangrijke swing states als Arizona en Nevada is er een gerede kans dat zulke kandidaten verkozen worden.

De uitkomst van deze verkiezingen is daarmee niet enkel direct belangrijk voor de komende presidentsverkiezingen: de gezondheid van de Amerikaanse democratie als geheel ligt in de weegschaal. Met de bestorming van het Congres vers in het achterhoofd en met een schuin oog op onze eigen politieke perikelen, zou dat ook hier onze aandacht moeten trekken.

Met medewerking van Danielle Kliwon


STEUN NIEUW JOURNALISTIEK TALENT

Red Pers werd vijf jaar geleden opgezet door vier jonge en ambitieuze studenten en is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk opleidingsplatform. Het is dé springplank naar een journalistieke carrière.

Wil je ons helpen het medialandschap te vernieuwen door jonge journalisten een stem te geven? Doneer dan nu een flinke kan koffie (€ 5,-), één maandje Zoomen (€ 15,-) of een ander bedrag. Bedankt


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.