De opmars van dance-genre ‘Amapiano’: authentiek blijven, maar toch de wereld veroveren

Beeld: Beeld: Fluer Mulder

22 juli 2022, 12:00

Auteur: Yannick van der Heijden

De opmars van dance-genre ‘Amapiano’: authentiek blijven, maar toch de wereld veroveren

Beeld: Beeld: Fluer Mulder

22 juli 2022, 12:00

Auteur: Yannick van der Heijden

In de zomerse drang naar dansen en contact is één dance-genre vastberaden het feestgedruis te verenigen: Amapiano. Geboren in de townships van Zuid-Afrika dringt Amapiano, gekarakteriseerd door onorthodoxe kicks en jazzy akkoordprogressies, ook door tot de rest van de wereld.

Zuid-Afrika is al jarenlang een vruchtbare bodem voor innovatieve, elektronische dansgenres. Toen het land het einde van de apartheid vierde, ontstond Kwaito, een samensmelting van beats uit de Zulu-folklore, hiphop, reggae en vertraagde Amerikaanse housemuziek. Vanuit Kwaito kwam afrohouse en in de vroege jaren 2010 takte daar het donkere, snelle Gqom uit af, bekend van de soundtracks van kaskrakers Black Panther en The Lion King. Dat ook Amapiano z’n oorsprong vindt in Zuid-Afrika is dus geen toeval.

De doorbraak van Amapiano

Amapiano vloeide voort uit Zuid-Afrikaanse dance-genres, deep house en jazz, gekenmerkt door synthesizers en percussie. De muziekstijl is een mix van Kwaito baslijnen en militaristische percussie van diBarcardi, voorzien van een onheilspellende ondertoon door een bonkende bass en abrupte drums. De beats bieden een opzwepend podium voor zang en lange instrumentale blokken. Begin 2019 was de muziek het populairste genre in Zuid-Afrika.

In eerste instantie werd Amapiano radio-onwaardig geacht in Zuid-Afrika, maar online groeide het geluid gestaag. Via TikTok, YouTube en Whatsapp bereikte het genre de gerenommeerde dj en radiopresentator Da Kruk. Hij besloot een ‘Amapiano hour’ te introduceren op de Zuid-Afrikaanse radio, wat resulteerde in een landelijke doorbraak. Ook voorbij de landgrenzen nam de populariteit van Amapiano toe: streams buiten Sub-Sahara Afrika groeiden de afgelopen twee jaar met meer dan 563 procent op Spotify: het genre telt ondertussen 920 miljoen streams en volgens Spotify’s voorspellingen loopt dat deze maand op tot een miljard. De verstrengeling met het internet werkt de populariteit verder in de hand: de Amapiano-hashtag op TikTok heeft 3 miljard views, #amapianodance 717.1 miljoen.

Amapiano in Nederland

Ondertussen doet Amapiano ook in Nederland zijn intrede. Zo organiseert dj Waxfiend, pleitbezorger van Amapiano en andere Afrikaanse dance-genres in Nederland, onder de noemer Ziongate samen met het Rotterdamse organisator Cloud 8 in Paradiso het festival Tribes: in boodschap, vormgeving en muziek een viering van het Afrikaanse continent. De muziek die wordt opgevoerd tijdens Tribes is vrijwel exclusief afkomstig uit de Afrikaanse muziekscene en op de muren worden feestelijke scènes uit verschillende Afrikaanse landen geprojecteerd. De feesten zijn vrijwel altijd uitverkocht.

In Paradiso ging het publiek tijdens Tribes helemaal los.

‘Het ging echt los. Dat is prachtig om te zien’

Patrick Appiah, of dj Ricks, is een van de vaste dj’s. De Amsterdammer van Ghanese afkomst is bij nagenoeg alle evenementen van de partij. “Mensen zien de feesten als een soort Thuishaven,” zegt Ricks. “Daar is veel techno en house. Dit is vergelijkbaar: iets waar mensen op dezelfde manier kunnen losgaan, maar dan op Amapiano en andere afrohouse.” Ook op podia waar Amapiano nieuw is slaat het genre aan. “Dit jaar stond ik op Down The Rabbit Hole, de eerste in drie jaar weer, en het ging echt los. Dat is prachtig om te zien.”

Ricks begon als dj met het draaien van housemuziek en afrobeats – denk aan artiesten als Burna Boy en Wizkid – en een beetje afrohouse. Totdat dj Waxfiend hem vroeg te komen draaien voor Ziongate. “Eerst vroeg ik me af: ‘waar ben je mee bezig?’” lacht Ricks. “Toen hij het concept uitlegde, wist ik niet zeker of het zou werken. Men was toentertijd meer bezig met afrobeats. Maar ik houd van een uitdaging, dus dacht: laten we het gewoon doen.” Daar heeft hij geen spijt van gekregen: “Het gaat nu echt heel hard.”

Muziek die de gemeenschap verbindt

Sophia (23) is sinds een aantal jaar groot Amapiano-liefhebber. Ze leerde het genre in 2018 kennen in Kaapstad. “Ik zocht constant de muziek die de minibustaxi’s draaiden op via Shazam. Aan het einde van mijn reis had ik een afspeellijst vol geweldige nummers.” Eenmaal weer in Amsterdam begon ze feesten te bezoeken waar Amapiano gedraaid werd, waaronder Tribes. “Voor mij gaan Amapiano-feesten over community. Het is muziek die de zwarte gemeenschap wereldwijd verbindt – waar we onszelf vieren. Ik vind het vooral fijn dat het niet gaat om dronken worden of mensen versieren. Het is echt voor de ervaring.”

Amapiano draait niet om dronken worden of mensen versieren, maar om genieten van de ervaring.

Veel Amapiano-tracks duren tussen de zes en acht minuten. Dat is voor Sophia een groot pluspunt: “Ik vind het heerlijk dat de nummers erg lang zijn en dat ze een uitgebreide intro en outro hebben. Het voelt als een golf die je oppikt. Langzaam tot de piek komen en dan wegsterven. Perfect voor de mix van instrumenten en diepe herhalende beats die Amapiano-nummers hebben.”

Amapiano ontpopt zich tot de meest indrukwekkende variatie binnen de wijde waaier aan Zuid-Afrikaanse dance-genres

Ricks herkent dat. In zijn sets bouwt hij met Amapiano vaak op naar Gqom en afro-tech. “Gqom is echt hard en druk, heel techy met Afrikaanse sounds. Meer beuken. Amapiano is de rustigere variant daarvan, met een hele specifieke kick en snare. Soms draai ik hele diepe shit en zie ik mensen kijken, ‘wat de fuck is dit?’ Dan gooi je de snare en kick erin en zie je ze helemaal losgaan.” Amapiano ontpopt zich zo tot de meest indrukwekkende variatie binnen de wijde waaier aan Zuid-Afrikaanse dance-genres – de sfeer en het geluid van Amapiano resoneren tot ver buiten Zuid-Afrika en het Afrikaanse continent.

Authentiek blijven

Sophia gunt iedereen de ervaring die Amapiano voor haar is, maar hoopt dat het ook niet té hard groeit: “Ik ben bang dat het dan wordt gecommercialiseerd en afgepakt, wat afbreuk zou kunnen doen aan de uniekheid en de betekenis ervan voor de community.” Ricks begrijpt dat, maar is vastberaden. “Er zijn genoeg DJ’s die het genre kunnen beschermen. Amapiano gaat zeker nog veel groter worden, maar het is aan ons om het authentiek en kwalitatief sterk te houden.”

Afgaande op de instelling van de Nederlandse maker en fan, zou het Amapiano wel eens kunnen lukken groot te worden én eigen te blijven.

Het Zuid-Afrikaanse genre neemt langzaam maar zeker de wereld over.

STEUN NIEUW JOURNALISTIEK TALENT

Red Pers werd vijf jaar geleden opgezet door vier jonge en ambitieuze studenten en is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk opleidingsplatform. Het is dé springplank naar een journalistieke carrière.

Wil je ons helpen het medialandschap te vernieuwen door jonge journalisten een stem te geven? Doneer dan nu een flinke kan koffie (€ 5,-), één maandje Zoomen (€ 15,-) of een ander bedrag. Bedankt


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.