Vijftig jaar ‘kedeng kedeng’ op het Europese spoor

Beeld: Beeld: Anne Rosenberg

12 mei 2022, 09:00

Auteur: Bas Woonings

Vijftig jaar ‘kedeng kedeng’ op het Europese spoor

Beeld: Beeld: Anne Rosenberg

12 mei 2022, 09:00

Auteur: Bas Woonings

Het Interrail ticket bestaat vijftig jaar. Menig fervent reiziger heeft zich er sindsdien mee door Europa verplaatst. Maar, hoe is het ticket ontstaan? En wanneer gaat de trein toch het vliegtuig verslaan? 

In de zomer van 2019 boekte ik mijn eerste Interrail ticket. Op Utrecht Centraal stapte ik in de trein en reisde ik drie weken lang met de oude rugzak van mijn vader door Europa. Ik sneed naar beneden naar het zonnige Nice, langs onbekende Franse dorpjes en kijkend naar uitgestrekte lavendel velden. Daarna trok ik richting de oude Italiaanse havenstad Genua en Vervolgens omhoog dwars door het ‘wonderlandschap,’ zoals Harry Mulisch het Italiaanse platteland beschreef in zijn boek De Aanslag. De laatste stop was het Oost-Duitse Dresden, om tenslotte weer te eindigen in de Domstad.

Het was een geweldig avontuur en zoals ik wel vaker na een goede ervaring werd ik enthousiast om het nog een keer te doen. Nu was ik echt om: “Doei vliegtuig,” zei ik tegen mezelf. De volgende vakantie zou ik weer met de trein door Europa gaan.

Rondtrekken

Maurits Wever (40) is een fanatieke treinreiziger, werkzaam bij de NS en heeft een eigen blog (metdetreinnaarhetbuitenland.nl) waar hij schrijft over zijn ervaringen als treinreiziger. Over bijna de hele wereld heeft hij met de trein gereisd. Hij is net terug van een reis naar Sicilië en enthousiast vertelt hij over de ‘de mooiste spoorweg van Europa’, die hij tijdens zijn vakantie is gepasseerd.

Je vakantie begint al als je in de trein stapt.

Hij kocht als 18-jarige voor het eerst een Interrail ticket en sindsdien is hij nooit meer gestopt met treinreizen. “Het reizen met de trein is een compleet andere ervaring, het is magisch doordat je langzaam steeds de landschappen ziet veranderen. Je vakantie beging al als je in de trein stapt.”

Het fenomeen Interrail is begin jaren ’70 ontstaan. “Toen werden reizen nog altijd verkocht als pakketreis: een treinkaartje met hotel,” vertelt hij. “In die jaren daarna veranderde het reisgedrag aanzienlijk. Jongeren kozen er steeds vaker voor om te gaan rondtrekken. Daarnaast gingen in die tijd steeds meer mensen met de auto en het vliegtuig op vakantie. Als antwoord op de nieuwe jeugd en het veranderende reisgedrag bedachten de Europese spoorwegmaatschappijen het Interrailticket, waarmee je door heel Europa kon reizen en ook geldig voor landen achter het IJzeren Gordijn.”

Het ticket was een groot succes: “In de zomer zaten de treinen overvol met jongeren die op vakantie gingen.” Door de jaren heen heeft het ticket zich ontwikkeld. Zo kunnen ouderen er tegenwoordig ook mee reizen en kan je tegenwoordig ook met het ticket op veerboten.

Lange adem

Schiphol. Meivakantie, 2022. De eerste vakantie zonder coronamaatregelen en er ontstaan massale wachtrijen voor de check-in balies. Het wordt zelfs zo druk dat de Marachaussee de snelweg richting Schiphol afsluit. Mensen worden opgeroepen om niet meer naar de luchthaven te komen.

Frustratie is op het gezicht van de reizigers af te lezen. Vervolgens komt de staking van het kofferpersoneel er ook nog bovenop… Voor vele reizigers begint de meivakantie met een enorme kater.

De hoop was er even. Corona zou ervoor zorgen dat ook ons reisgedrag drastisch zou veranderen, voorspelden reisjournalisten: vaker vakantie vieren in eigen land of dichterbij huis. De trein zou hiervoor een uitkomst bieden. Toch lijken mensen weer massaal voor het vliegtuig te kiezen.

Zelf vond Wever de lange rijen bij Schiphol niet verbazingwekkend. “Ik vind het vooral jammer dat mensen de makkelijke weg kiezen. Wat de wachtrijen wel aangeven is dat de bodem qua prijsvechten in zicht is. En dat is weer goed nieuws voor de trein.” Toch zal de keuze voor het vliegtuig geen roet in het eten gooien voor de ontwikkeling van het treinverkeer, volgens hem.

“Als je kijkt naar de hoeveelheid treinen die nu rijden… Het aantal treinverbindingen en treinreizen van voor Corona is alweer overtroffen. Op Schiphol is het druk, maar de treinen zitten ook bomvol. Het aanbod op de piekdagen is nog niet voldoende, dus daar ligt ook nog ruimte voor verbetering.”

Onlangs maakte TUI bekend een samenwerking aan te gaan met Green City Trip en European Sleeper. De reisorganisatie wil op bepaalde trajecten treinreizen gaan aanbieden, wat volgens Wever een goede ontwikkeling is.

Tijd

Wever: “Tijd is vooral de vijand van de trein. Het duurt ontzettend lang om een nieuwe verbinding te ontwikkelen. Daar kunnen nationale overheden en de Europese Unie een rol van betekenis in spelen, door daar meer prioriteit aan te geven.” Het duurt volgens Wever dan ook nog wel een tijd, maar hij is ervan overtuigd dat op termijn de trein op korte afstanden zal winnen van het vliegtuig.

Maar naast tijd moet de consument ook nog een flinke slag gaan maken: “Mensen moeten zich bewust worden van het feit dat de trein een goed en degelijk alternatief vervoersmiddel is. Ze kunnen die slag maken door het ook te gaan voelen in de portemonnee.”

“Daar moet nog wel veel gebeuren. Mensen moeten zich bewust worden van het feit dat de trein een goed en degelijk alternatief is. Vliegschaamte kan daarbij helpen.”

Kerosine

Europarlementariër Bas van Eickhout van GroenLinks legde onlangs in het radioprogramma Villa VdB uit dat de wetgeving rondom de belasting op kerosine moeilijk van de grond komt. Op kerosine wordt nog altijd geen belasting geheven, waardoor de prijs van een vliegticket laag blijft.
“Het is een belastingmaatregel en in Europa geldt het zo dat belastingen nationaal geregeld worden. Je krijgt het Europees alleen van de grond als alle Europese landen met de wetgeving akkoord gaan. Dat zorgt ervoor dat het ontzettend moeilijk is. Je moet met een kopgroep in Europa stappen gaan zetten, continue maar wachten tot de rest van de wereld stappen gaat zetten is eigenlijk een excuus om niks te veranderen.”   

Nu begint steeds meer de discussie te komen: moeten we niet meer gaan investeren in grensoverschrijdende verbindingen.

Belastingen is volgens van Eickhout wellicht nog het makkelijkste probleem. “Het grote probleem van treinen is dat ze van origine nationaal georganiseerd zijn. Nu begint steeds meer de discussie te komen: moeten we niet meer gaan investeren in grensoverschrijdende verbindingen. Het treinennetwerk stamt uit het begin van de twintigste eeuw, van voor de Tweede Wereldoorlog. Vliegtuigen zijn opgekomen na de Tweede Wereldoorlog en zijn ook gelijk grens overstijgend georganiseerd.” Volgens van Eickhout is dat probleem alleen op te lossen door flink in het treinnetwerk te investeren. En dat kost tijd.

Maurits Wever heeft de volgende treinreis alweer geboekt en daarnaast ook nog tips voor toekomstige treinreizigers: “Boek op tijd en geniet vooral van je reis. Laat je onderdompelen in de landschappen en verwacht niet dat je altijd in een keer op je bestemming bent. Ervaar het echt als een avontuur.”


STEUN NIEUW JOURNALISTIEK TALENT

Red Pers werd vijf jaar geleden opgezet door vier jonge en ambitieuze studenten en is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk opleidingsplatform. Het is dé springplank naar een journalistieke carrière.

Wil je ons helpen het medialandschap te vernieuwen door jonge journalisten een stem te geven? Doneer dan nu een flinke kan koffie (€ 5,-), één maandje Zoomen (€ 15,-) of een ander bedrag. Bedankt



lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.