De jeugd vertrekt, de hoop vervliegt: wanhoop in een leeglopend Libanon

Beeld: Beeld: Pexels

18 november 2021, 10:00

Auteur: Gastbijdrage

De jeugd vertrekt, de hoop vervliegt: wanhoop in een leeglopend Libanon

Beeld: Beeld: Pexels

18 november 2021, 10:00

Auteur: Gastbijdrage

In oktober 2019 gingen jonge Libanezen nog met opgeheven hoofden de straat op in de hoop met maatschappelijke druk een betere toekomst voor Libanon te bewerkstelligen. Inmiddels, twee jaar na de protesten, wordt die toekomst vooral buiten de eigen landgrenzen gezocht, ziet gastredacteur Hugo Schiffers vanuit Beirut.

Vraag de bezoekers van een van de vele barretjes in de hippe wijk Badaro in Beirut hoe het met ze gaat en je krijgt steevast hetzelfde te horen: het gaat, maar het grootste deel van hun vriendenkring zit wel in het buitenland en de meeste mensen denken er zelf ook aan om te vertrekken.

Ook de Libanese Mustafa (25), die voor een Europese verzekeraar werkt, wacht op een herplaatsing naar een nevenkantoor in Frankrijk. “De jongens en meiden waarmee ik heb gestudeerd kiezen allemaal voor Europa, Amerika of de Golfstaten, waar je voor hetzelfde soort werk als hier een salaris krijgt dat niet door inflatie is gedecimeerd.”

‘Veel huishoudens hebben maar twee uur per dag elektriciteit’

De afgelopen twee jaar daalde de nationale munt 90 procent in waarde en zagen veel Libanezen hun spaargeld in rook opgaan. Winkels en apotheken staan anno 2021 half leeg en veel huishoudens hebben maar twee uur per dag elektriciteit. Bij pompstations staan rijen auto’s hele dagen te wachten om een halve tank schaarse benzine te bemachtigen. 

En dan was er nog de explosie in de haven in 2020, die aan meer dan tweehonderd mensen het leven kostte en een groot deel van de stad in puin legde. Het is nu, meer dan een jaar na dato, nog steeds onduidelijk hoe het heeft kunnen gebeuren dat de 2750 ton aan levensgevaarlijke ammoniumnitraat (een grondstof voor mest en bommen) zo dicht bij het hart van de stad kon worden opgeslagen. Het onderzoek is gereduceerd tot een politiek spel, zoals dat meestal gebeurt in Libanon.

Massaal de straat op
In oktober 2019 leek er in Libanon juist iets te kunnen veranderen toen jongeren massaal de straten op gingen voor een betere politieke toekomst. Eentje zonder corruptie of economisch wanbeleid. Een politiek systeem dat niet is vastgeroest in een patstelling tussen soennieten, Maronitisch christenen en het sjiitische Hezbollah: de verschillende confessionele groepen die tussen 1975 en 1990 een nog altijd veel besproken burgeroorlog uitvochten. Maar in Beirut lijkt de daadkracht van 2019 inmiddels plaats te hebben gemaakt voor diepe wanhoop.

‘We kunnen hier niet allemaal weggaan, dan wordt het echt nooit beter’

Niet zo gek dus, dat jongeren eieren voor hun geld kiezen en naar het buitenland vertrekken. Het is vooral de groep met een goede opleiding achter de kiezen die een baan en verblijfsvergunning in een ander land weet te bemachtigen. De rest zit ‘vast’. Antoine (26), de uitbater van het café in Badaro, kiest er bewust voor om te blijven: “Ik neem het mijn vrienden in het buitenland echt niet kwalijk, hoor. Maar we kunnen hier niet allemaal weggaan. Dan wordt het echt nooit beter.”

Psychische klachten
Het is het type zorgen dat vele huishoudens in Libanon teistert. Een groeiend aantal Libanezen kampt met psychische klachten. “In Europa kampen veel mensen met een coronadip,” zegt cafébezoeker Alexandra (25), die werkt bij de American University of Beirut. “Hier is corona maar een fractie van alle sores waar we mee te maken hebben. Moet je nagaan wat dát doet met iemands mentale gezondheid.”

Mustafa kijkt voor zich uit. Dan steekt hij een bewogen betoog af. “Onze generatie denkt niet meer op dezelfde wijze als onze ouders. Zij zijn nog gevormd door de burgeroorlog. Ze vertrouwen alleen de politici die hetzelfde geloof aanhangen, de kolonels en generaals die hun in de oorlog bescherming boden, en die zich nu in driedelige kostuums hebben gehesen.” Maar de jeugd is anders, en ziet die scheidslijnen niet meer, zegt Mustafa. Hij wijst naar de kroegeigenaar: “Antoine is Christen, ik ben Moslim, toch zijn we al sinds de basisschool beste vrienden.” 

Twee jaar geleden stonden de twee vrienden nog samen op de barricades, nu staan die al lange tijd leeg. Met de herdenking van de explosie afgelopen zomer gingen jonge Libanezen voor het eerste weer weer massaal de straat op, maar toen al had de hoop plaats gemaakt voor woede en wanhoop. Is het cru om dat protest af te doen als de laatste stuiptrekking van een vervlogen droom?

Nog even, en dan zit Mustafa ook op een kantoor in Frankrijk. Voor de achterblijvers is de leegloop slopend. “Ik word elke ochtend wakker met een knoop in mijn maag,” zegt zijn vriend Antoine, “me afvragend wat er ons die dag weer te wachten staat.”

Met medewerking van Marijne Beijen


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.