Hoe banken bijna porno van OnlyFans wisten te verbannen

Beeld: Beeld: Josien Beekers

17 september 2021, 10:00

Auteur: Caspar van de Poel

Hoe banken bijna porno van OnlyFans wisten te verbannen

Beeld: Beeld: Josien Beekers

17 september 2021, 10:00

Auteur: Caspar van de Poel

Is porno nu wel of niet toegestaan op OnlyFans? Eerst wel, toen niet, en nu weer wel. Het bedrijf lijkt besluiteloos. Waarom besloot OnlyFans om ‘expliciete content’ te verbieden, en waarom veranderde het weer van gedachten? Mediaredacteur Caspar van de Poel maakte een reconstructie.

Wereldwijd werd er met argusogen naar gekeken: het besluit van subscriptieplatform OnlyFans om ‘expliciete content’ te verbieden – een eufemisme voor pornografisch materiaal. Het was alsof de visboer stopte met vis verkopen, de slager veganistisch werd en de bakker een ketogeen dieet ging volgen. Want hoewel de website initieel niet specifiek bedoeld was voor expliciet materiaal, zijn het toch echt de naaktkiekjes en (soft)porno die van het platform een ongekend succes maakten. 

Het verdienmodel van OnlyFans is eenvoudig. Een content creator – een maker – kan gratis een eigen pagina aanmaken en foto’s en video’s uploaden, en geïnteresseerden kunnen zich, tegen betaling, abonneren op deze maker. De website claimt vervolgens 20 procent van de abonnementsinkomsten van alle makers. Het platform is bij uitstek geschikt voor expliciete content en sekswerkers: het materiaal is niet zichtbaar zonder abonnement, geld wordt automatisch geïnd, beginnen is makkelijk en maken (en abonneren) kan anoniem. 

Daarnaast bood OnlyFans soelaas voor coronacrisis-slachtoffers: velen verloren hun baan of konden deze niet uitoefenen, waaronder sekswerkers. Zo ontstond een grote influx aan nieuwe content creators, wat weer voor meer gebruikers zorgde. Voor de pandemie had het platform ongeveer 20 miljoen geregistreerde gebruikers, nu zijn dat er 130 miljoen. Naar schatting verdubbelde het aantal makers naar 2 miljoen. 

Een imagorisico

Al deze content creators werden opgeschrikt door het pornoverbod: hun bestaanszekerheid viel ineens weg. Toch zijn zij niet het enige slachtoffer, vindt Tim Stokely, directeur en oprichter van OnlyFans. Zijn onderneming werd tot het verbod ‘gedwongen’ door banken, vertelt hij in een interview met Financial Times. Zij zaten zijn onderneming actief dwars. Bank of New York Mellon blokkeerde overschrijvingen naar OnlyFans, Metro Bank sloot in 2019 plotseling het bankaccount van het bedrijf en JPMorgan sloot rekeningen van sekswerkers. De kans op imagoschade door het platform te ondersteunen is aanzienlijk, zo redeneren de banken. 

Niet alleen banken zijn huiverig voor OnlyFans, ook investeerders blijven op hun hoede. Gezien de rooskleurige financiële prognose van het platform is dat haast onlogisch: de verwachting is dat het bedrijf dit jaar 1,2 miljard dollar winst zal maken, en in 2022 zelfs 2,5 miljard. Net als banken struikelen investeerders over de expliciete content. Hierom wordt de website bestempeld als ‘durfkapitaal’: een onderneming die risicovol is om te financieren. Maar ook gespecialiseerde durfkapitaalverstrekkers laten het bedrijf in de kou staan. Zelfs voor deze venture capitalists is een handjevol onderwerpen een heikel punt, waaronder wapens, tabak en porno.

Hoewel porno steeds normaler wordt gevonden, blijft het doorspekt van stigma’s binnen de financiële sector

Hoewel porno steeds normaler wordt gevonden, blijft het doorspekt van stigma’s binnen de financiële sector. Investeerders en banken beschouwen het als een constante onzekerheid die inherent is verbonden aan negatieve beeldvorming en precaire situaties. Als er iets fout gaat bij OnlyFans, is het meestal seksueel geladen, waardoor de intensiteit van het schandaal automatisch toeneemt. Investeerders en banken zitten daar niet op te wachten, net als creditcardbedrijven. Toen vorig jaar verkrachtingen en kinderporno op de website van Pornhub werden gevonden, waren MasterCard en Visa onverbiddelijk: zij stopten met het faciliteren van aankopen op Pornhub. Een dergelijk scenario zal OnlyFans koste wat het kost willen voorkomen. 

Om rampspoed af te wenden, handelde het platform snel. OnlyFans platform bleek zelf namelijk ook te worstelen met kinderporno en minderjarige content creators, toonde onderzoek van BBC aan in mei. Daarna, op 19 augustus, kwam diezelfde BBC tot de conclusie dat gebruikers die de servicevoorwaarden overtreden hier vaak mee wegkomen. Overtreders krijgen meerdere waarschuwingen voordat actie wordt ondernomen. Een zerotolerancebeleid inzake bijvoorbeeld bestialiteit, incest en kinderporno ontbrak. Op 20 augustus maakte OnlyFans bekend dat vanaf oktober expliciete content in zijn geheel verboden zou zijn.

Pornoficatie

De vrees van financiële instituties is dus deels legitiem. Een grootschalige kinderpornoaffaire lijkt ook bij OnlyFans niet ondenkbaar. Feit is wel: de website is winstgevend en rendeert uitstekend in de huidige Zeitgeist. We consumeren als maatschappij steeds meer porno en seksuele, lust-opwekkende elementen worden almaar salonfähiger in onze leefomgeving – pornoficatie. Enerzijds is dat bevrijdend: normen veranderen, er is meer ruimte voor zelfexpressie en de wereld wordt inclusiever. 

Porno is ingeburgerd en gestandaardiseerd; zo’n slank, afgetraind pornolichaam is het ideaalbeeld geworden onder jongeren

Er is echter een paradoxale nevenontwikkeling gaande: uit onderzoek van Rutgers blijkt dat jongeren tegenwoordig later aan seks beginnen en ook minder seks hebben, angstig om hun naakte lichaam te tonen. Bij teamsporten blijven onderbroeken vaak braaf aan tijdens het douchen. Porno is ingeburgerd en gestandaardiseerd; zo’n slank, afgetraind pornolichaam is het ideaalbeeld geworden onder jongeren. Zo is er meer druk op jonge consumenten gaan rusten, waardoor de normalisering van porno niet enkel ontketenend, maar ook beklemmend werkt. Gelukkig zijn er plekken waar je ook alleen aan je trekken kunt komen, zonder dat iemand je ziet: pornowebsites en OnlyFans.

Als het normaler wordt om van seks op een scherm te genieten, dan wordt seks voor dat betreffende schermpje maken dat ook. Het mag geen verrassing heten dat er tijdens de coronacrisis nóg meer porno werd geconsumeerd. Dat maakt OnlyFans’ beslissing om pornografisch materiaal op hun website te verbieden lastig te verklaren – ook als je de negatieven erbij optelt, hoe complex die ook zijn. Het alternatief lijkt niet beter: een online subscriptiewebsite zonder unique selling point.

De Tumblr-parallel

Een advies van Tumblr: doe als bedrijf nooit in de ban wat jou uniek maakt. In 2018 besloot het sociale bloggingsmedium adult content te verbieden, oftewel foto’s, video’s en GIFs waarop seks, genitaliën of vrouwelijke tepels zichtbaar waren. Het was een kapitale blunder. Pornografie en naakt waren triviaal op Tumblr. Hoewel slechts weinig gebruikers daadwerkelijk expliciet materiaal maakten, bleek 22 procent van de gebruikers het actief te consumeren. Een exodus vond plaats: legio gebruikers verlieten het platform, speurend naar alternatieven. Waar Tumblr in 2013 nog voor 1,1 miljard dollar werd opgekocht door Yahoo, werd het in 2019 voor slechts 3 miljoen dollar verkocht aan Automattic – het moederbedrijf van WordPress.

Op het internet werd OnlyFans daarom cynisch met Tumblr vergeleken, alsof het einde van een tijdperk aanstaande was. Daarnaast spraken makers zich massaal uit tegen het verbod, hun bestaanszekerheid stond immers op het spel. Zij dreigden het platform de rug toe te keren en sommigen stopten onmiddellijk. En wat is OnlyFans zonder zijn makers? Niets, zo bleek op 25 augustus. Toen werd de onvermijdelijke beslissing gemaakt: de website besloot van de expliciete content-ban af te zien vanwege grootschalige woede. Banken boden ineens tóch de benodigde (financiële) zekerheden, meldde het bedrijf in een cryptische tweet

Wat de toekomst in petto heeft weet niemand. OnlyFans zonder expliciet materiaal lijkt in ieder geval een lastig verhaal. Voordat er een nieuw, duidelijk plan op tafel ligt, wordt het laveren: zorgen dat makers niet massaal naar concurrenten overstappen, en het grote geld niet tegen de haren in strijken.

Met medewerking van Machteld van der Lecq.


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.