“Wij behartigen zo goed mogelijk de belangen van jongeren, maar dat maakt ons nog geen vertegenwoordigers”

Beeld: Beeld: Berend van der Hijden en Meike Eijsberg

22 juni 2021, 11:00

Auteur: Teun Toonen

“Wij behartigen zo goed mogelijk de belangen van jongeren, maar dat maakt ons nog geen vertegenwoordigers”

Beeld: Beeld: Berend van der Hijden en Meike Eijsberg

22 juni 2021, 11:00

Auteur: Teun Toonen

Alina Danii Bijl (FNV Young&United), Maurice Knijnenburg (NJR) en Werner Schouten (Jonge Klimaatbeweging) schoven aan bij informateur Mariëtte Hamer om de belangen van jonge generaties bij de formerende partijen onder de aandacht te brengen. Politiek Redacteur Teun Toonen ging met de drie jonge bestuurders in gesprek. Over de formatie, hun doelen en de term ‘jongerenvertegenwoordiger’.

Daar zaten ze opeens. Aan tafel bij misschien wel het belangrijkste politieke proces van de komende vier jaar. “We waren alle drie blij dat we de rest van de dag niks meer gepland hadden, na zo’n hectische dag,” blikt Knijnenburg terug op de dag dat ze uitgenodigd werden op het Binnenhof. Voor het eerst in de geschiedenis werden ook jongeren betrokken bij het formatieproces. En dat werd tijd, vinden de drie. Coalitie-Y, een samenwerkingsverband van jongerenorganisaties waarin ook Bijl, Knijnenburg en Schouten een belangrijke rol spelen, oefende het afgelopen coronajaar druk uit om jongeren meer inspraak te geven. En ook vanuit de Kamer werd de roep om jongeren, die hard geraakt werden door de coronacrisis, bij de formatie te betrekken steeds groter.

Is de uitnodiging daarmee corona-gerelateerd en eenmalig? “Nee hoor, onze betrokkenheid nu schept een precedent voor volgende formaties,” zegt Schouten stellig. “Structurele problemen worden niet binnen een kabinetsperiode opgelost,” vult Knijnenburg aan. “Over vier jaar hebben we nog steeds te maken met veel flexcontracten, een moeilijke positie voor jongeren op de arbeidsmarkt en hoge woningnood. Ook dan is het geluid van jongeren aan de formatietafel dus hard nodig.”

Verdoet Hamer haar tijd?

Toch gingen er ook stemmen op dat informateur Hamer haar tijd verdeed met het uitnodigen van verschillende belangenclubs, waaronder de jongeren. Als ze invloed willen, hadden ze maar moeten stemmen, zo werd gezegd.

Onzin, vindt Bijl: “Er was sprake van de hoogste opkomst in tijden onder jongeren. En bovendien is democratie meer dan alleen stemmen.”

“Juist het lobbywerk is belangrijk om de belangen van jonge generaties naar voren te brengen. Dat lukt niet alleen door één keer in de vier jaar te gaan stemmen,” vindt ook Knijnenburg. “Het gaat nu de goede kant op, maar in de vorige Kamer zat maar één persoon van onder de 30 jaar oud. Een aanzienlijk deel van de Kamerleden was ouder dan mijn ouders. Dan kan je niet zeggen dat jongeren fatsoenlijk vertegenwoordigd worden, alleen omdat een paar Kamerleden zich inzetten voor onderwijs,” zo stelt de voorzitter van de NJR kritisch.

“Jongeren verspreiden zich over het hele politieke spectrum. Hoe valt dat te verenigen binnen één partij? Jongeren moeten geïntegreerd worden in het huidige politieke systeem”

Een jongerenpartij

Kan een jongerenpartij dan een oplossing bieden voor de ondervertegenwoordiging van jongeren in politiek Den Haag? “Dat wordt lastig,” denkt Bijl. “Jongeren verspreiden zich over het hele politieke spectrum. Hoe valt dat te verenigen binnen één partij? Jongeren moeten geïntegreerd worden in het huidige politieke systeem.”

Ook Schouten voelt weinig voor een partij die puur gericht is op jongeren. “Bij het gros van mijn meest waardevolle interacties worden belangen uitgewisseld tussen jongeren en bijvoorbeeld VNO-NCW of een andere organisatie. We moeten niet binnen het jongerenkringetje blijven hangen, maar juist het gesprek daarbuiten aangaan.”

Toch is de roep om een jongerenpartij wel een signaal, vindt Knijnenburg. “Dat een partij als D66 de hoogste twintiger op plek 32 zet kan niet. Dan gaat er iets structureels mis binnen je partij. Er is onder jongeren behoefte aan meer jongerenvertegenwoordigers.”

Jongerenvertegenwoordigers of belangenbehartigers?

Een functie die Bijl, Knijnenburg en Schouten ook vaak door de media krijgen toebedeeld. “Maar”, zo zijn zij stellig, “wij zijn geen jongerenvertegenwoordigers.”

“We behartigen belangen namens een generatie en we doen ons best dat zo goed en representatief mogelijk te doen, maar dat maakt ons nog geen jongerenvertegenwoordiger. Dat onderscheid is heel belangrijk,” legt Knijnenburg uit.

“We zijn verkozen als bestuurders om een organisatie te leiden. We weten wat er in die organisaties speelt en proberen van daaruit de belangen zo goed mogelijk te behartigen,” vult Bijl aan.

De term ‘jongerenvertegenwoordiger’ vinden de drie daarom een beetje ongelukkig. “Het impliceert dat wij spreken namens een hele generatie, namens dé jongeren,” zegt Knijnenburg. “Maar er bestaat helemaal niet zoiets als dé jongeren, die zijn er niet. Het komt media gewoon makkelijk uit om, als ze een keer een jong persoon aan het woord laten, daar het stempeltje jongerenvertegenwoordiger op te plakken. Dan hoeven ze voor de rest niet meer na te denken hoe ze met die groep omgaan.”

Schouten is het daarmee eens, maar denkt wel dat er sprake is van een soort gemeenschappelijk belang onder jongeren. “We willen allemaal de strijd aangaan in het lobbycircus dat ‘Den Haag’ heet en proberen ervoor te zorgen dat jongeren mee mogen praten. Kijk naar de Sociaal-Economische Raad (SER) met het SER-jongerenplatform. Kijk naar het formatieproces. Jongeren krijgen steeds vaker een plek aan tafel. Wat we bij Coalitie-Y vervolgens goed hebben gedaan, is dat wanneer we ergens een voet tussen de deur hadden, we daar ook een steeds bredere groep jongeren bij hebben weten te betrekken.”

Botsende belangen

En ja, binnen zo’n groep jongerenorganisaties met verschillende belangen botst het natuurlijk ook wel eens. “Het zou ook heel ongezond zijn als jongerenorganisaties het altijd over alles met elkaar eens zouden zijn,” zegt Knijnenburg lachend.

“Het zou ook heel ongezond zijn als jongerenorganisaties het altijd over alles met elkaar eens zouden zijn”

“Achter de schermen hebben we echt wel fikse discussies hoor,” geeft ook Bijl aan. “Als FNV komen we soms lijnrecht tegenover de werkgevers te staan. Maar het praten stopt nooit, en dat is denk ik het belangrijkste.”

“En dat is toch ook iets Nederlands: ondanks verschillende belangen, het gesprek met elkaar aangaan,” zo plaatst Knijnenburg die tendens in een breder perspectief.

Zo hoog mogelijke representativiteit

En de jongere die zich door geen van de verbonden organisaties vertegenwoordigd voelt? “Ten dele heeft die misschien wel groot gelijk,” zegt Schouten. “Als Jonge Klimaatbeweging hebben wij een achterban van ‘slechts’ honderdduizend van de drie miljoen jongeren. Maar via onderzoeken proberen we juist ook te weten te komen wat er speelt onder jongeren die niet tot onze achterban behoren.”

Bijl: “Voorafgaand aan het gesprek met de informateur heb ik nog contact gezocht met andere jongerenorganisaties met de vraag of er nog dingen waren die ik namens hen kon meenemen. Zo probeer je de representativiteit toch zo hoog mogelijk te krijgen.”

In het kader van die representativiteit doet Knijnenburg een oproep: “Als er mensen zijn die het niet met ons eens zijn: laat het vooral weten, dan kunnen we het gesprek met je aangaan. Laat van je horen!”

Belangrijkste doel

“Jongeren moeten structureel betrokken worden en onze taak is dat bewerkstelligen. Een zo hoog mogelijke jongerenparticipatie is daarbij heel belangrijk,” denkt Bijl. Knijnenburg ziet daarin ook hun belangrijkste doel: “Ik hoop dat het straks genormaliseerd is dat een jonge generatie meepraat en meebeslist. Daar zet ik me voor in.”

Schouten doet daar nog een schepje bovenop: “Wij zijn slechts een radertje in het geheel van de vernieuwing van de democratie. En die is hard nodig!”

Alina Danii Bijl (21) is sinds 7 mei voorzitter van FNV Young & United. Daarvoor was ze al twee jaar als secretaris actief voor de organisatie. In haar eerste maand als voorzitter mocht ze namens de jonge werknemers in Nederland al aanschuiven bij informateur Mariëtte Hamer.

Maurice Knijnenburg (24) is sinds juni 2020 voorzitter van de Nationale Jeugdraad (NJR) en vanuit die positie ook voorzitter van het SER Jongerenplatform. De NJR verbindt meer dan veertig jongerenorganisaties en speelt daarmee een belangrijke rol in de jongerenparticipatie in Nederland.

Werner Schouten (22) is voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging, een koepelorganisatie die ruim honderdduizend jongeren vertegenwoordigt aan beleidstafels over het klimaat. In oktober 2020 won de Jonge Klimaatbeweging de Duurzame 100 van Trouw.

Met medewerking van Danielle Kliwon.


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.