De Voorzet: de kont van Koeman

Beeld: Beeld: Micky Dirkzwager

17 april 2021, 12:00

Auteur: Danielle Kliwon

De Voorzet: de kont van Koeman

Beeld: Beeld: Micky Dirkzwager

17 april 2021, 12:00

Auteur: Danielle Kliwon

In aanloop naar het Europees kampioenschap voetbal schrijft Danielle Kliwon elf weken lang over de elf posities in het elftal. Ze bekijkt het huidige team en haalt herinneringen op aan de Nederlandse spelers van weleer, zoals Van Breukelen, Neeskens, Krol en Rijkaard. Deze week: de centrale verdediger.

Een van mijn dierbaarste bezitten is een Ajax-shirt van Toby Alderweireld. Ik heb stennis moeten schoppen in de Ajax-fanshop, want de naam Alderweireld werd niet geprint op shirtjes van de maat S. Ik accepteerde dat niet en transformeerde in een koppige en ietwat agressieve variant van Tyler Perry’s Mad, Black Woman. Het mocht niet baten: de naam werd niet gedrukt op een S. Maar ik kreeg wél een maat M met korting. Eind goed, al goed.

Ik heb Alderweireld altijd een warm hart toegedragen, al moet ik bekennen dat die liefde in 2019 een tijdlang bekoeld is geweest – iets met een Champions League halve finale van Tottenham Hotspur tegen Ajax – en loop nog steeds trots rond in zijn shirtje met rugnummer 4.

Dat rugnummer is onlosmakelijk verbonden met centrale verdedigers. En met legendes. Sergio Ramos, Patrick Vieira, Ajacied Edson Alvarez – en ik typ dat met een hele grote knipoog, zelfs al ben ik groot fan van de Latinos Locos van Ajax – spelen en speelden allemaal met nummer 4. Maar een echte legendarische nummer 4, de echte held in het tenue van Nederland, is natuurlijk de Ronald Koeman van ’88. Dat jaar wint Nederland het Europees kampioenschap voetbal. Maar Ronald Koeman? Die wint in 1988 alles.

De schorsing van ’88

Dat Ronald Koeman een legendarische voetballer is staat buiten kijf. Hij was misschien niet de allerbeste en in een Nederlands elftal met Gullit, Van Basten en Rijkaard is het niet verwonderlijk dat hij er niet bovenuit sprong, maar dat hoeft ook niet altijd. Hij was een speler die van achteren het spel verdeelde met vlijmscherpe passes. Zijn vrije trap deed niet onder voor die van Cristiano Ronaldo: keihard en loepzuiver. Hoewel zijn spel slim was, waren zijn uitspraken en acties dat niet altijd.

1988 was voor hem een uitzonderlijk jaar. Hij speelde voor PSV en wist met de Eindhovense club alle prijzen te winnen die er te winnen waren. Hij werd landskampioen, won de KNVB Beker en pakte met PSV de Europa Cup I. Even leek dat laatste er nog om te gaan spannen: Koeman werd geschorst voor de halve finale van de Europa Cup I, nadat hij zich in de media had uitgelaten over een snoeiharde tackle van Hans Gilhaus op een speler van Girondins Bordeaux in de kwartfinales. ‘Die doodschop van Gillhaus tegen Tigana was klasse’, zo verscheen een dag later in de krant. Niet heel handig, Koeman.

De uitspraak kreeg een staartje voor Koeman. Halve finalist Real Madrid zette druk op de organisator van de Europa Cup I, UEFA, en zij besloten dat Koeman voor twee wedstrijden geschorst werd vanwege zijn uitlatingen in de media. Nadat PSV door middel van een gelijkspel afrekende met Madrid en een finaleplaats bemachtigde, werd de schorsing van Koeman gehalveerd. Koeman mocht de finalewedstrijd tegen Benfica toch spelen. Door middel van strafschoppen veroverde PSV vervolgens de titel. 

Het kontvegen van Koeman

Nadat Oranje in 1980 de groepsfase van het EK niet doorkwam, deden we in ’82, ’84 en ’86 niet eens mee. Maar in 1988 kwam daar verandering in. Spelers als Van Basten, Gullit en Rijkaard vormden de ruggengraat van een ‘nieuw’ Oranje, waar ook Koeman onderdeel van uitmaakte. Na zijn successeizoen met PSV waren de verwachtingen hooggespannen. De eerste wedstrijd tegen de Sovjet Unie werd verloren, maar tegen de Engelsen en Ieren vonden de Nederlanders hun footing. In de halve finale wachtten de Duitsers. 

De Duitsers waren een oude vijand. In ’74 gaf Oranje in de finale een 1-0 voorsprong weg. Oud Tweede Wereldoorlogssentiment nam tijdens die wedstrijd de overhand. Willem van Hanegem zei het later heel treffend: “We wilden ze vernederen.” Het kwam het spel van Oranje niet ten goede en de finale werd verloren. Toen de Nederlandse ploeg de Duitsers in 1988 weer troffen, ditmaal in de halve finale, was de spanning dus groot. 

De wedstrijd was bloedstollend en hard, en heel Nederland zat aan de buis gekluisterd. Wraak voor de verloren finale: de Oranje spelers roken bloed. De ontlading was dan ook groot toen bij het laatste fluitsignaal de stand 1-2 was. 1 voor Duitsland, 2 voor Nederland.

Koeman kreeg het shirt van de Duitse middenvelder Olaf Thon in handen. De euforie was groot. Shirtloos rende hij over het veld, het shirt van Thon in de hand. Een glinstering in zijn ogen. Het ondeugende glimlachje dat kenmerkend was voor de jonge Koeman. 

Hij was een slimme voetballer, maar zijn acties waren dat niet altijd.

Voor het oog van tientallen camera’s, boog Koeman zich voorover en veegde hij zijn kont af met het shirt van Thon. Als een nat toiletpapiertje van Page of Edet. De beelden gingen de hele wereld over. Waar het team in ’74 trachtte de Duitsers te vernederen, kreeg Koeman het met één beweging voor elkaar. In Nederland werden na de overwinning Duitse vlaggen verbrand, maar het kontvegen van Koeman, dat blijft speciaal. Het blijft een legendarisch moment en hij werd er, in tegenstelling tot zijn uitspraak over de schop van Gilhaus, niet voor geschorst.

Olaf Thon reageerde later grootmoedig tegen het AD: “Ach, ik heb het altijd kunnen relativeren. […] Het was niet goed wat Ronald deed, maar we moeten ook niet overdrijven.”

Zelf zei Koeman over het incident: “We doen allemaal wel eens dingen.”

Het is je vergeven, Ronald.

Ronald Koeman veegt zijn achterwerk af met het shirt van Olaf Thon.
Beeld: © Rzepka/Augenklick

Met medewerking van Detlev Hiep


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.