Al 35 jaar activistisch en inclusief in de Amsterdamse gayscene: De Trut

Beeld: Een sfeerimpressie van De Trut in de jaren tachtig | Beeld: Berend van der Hijden

18 februari 2021, 09:00

Auteur: Tijmen van Voorthuizen

Al 35 jaar activistisch en inclusief in de Amsterdamse gayscene: De Trut

Beeld: Een sfeerimpressie van De Trut in de jaren tachtig | Beeld: Berend van der Hijden

18 februari 2021, 09:00

Auteur: Tijmen van Voorthuizen

De Amsterdamse ‘potten- en flikkerdisco’ De Trut is 35 jaar oud en viert dat met een grote inzamelingsactie. Redacteur gender en seksualiteit Tijmen van Voorthuizen ging in gesprek met twee drijvende krachten.

“35 jaar geleden was het niet vanzelfsprekend om een plek speciaal voor homo’s en lesbo’s te hebben om uit te gaan,” vertelt Jacques Wijnen, ‘Trutter’ van het eerste uur en medeoprichter van de discotheek. “De Trut is een vrijplaats die specifiek begonnen is als plek voor potten en flikkers.”

Die ‘potten en flikkers’, onder wie Wijnen, begonnen in de krakersdisco Flux op de Bilderdijkstraat in Amsterdam een wekelijks feest op zondagavond, genaamd De Trut. Zo hadden ook zij een veilige plek voor hun gemeenschap om uit te gaan.

De telefoons moeten uit en er mogen geen foto’s worden gemaakt

Vanaf het begin was het idee al dat De Trut een niet-commerciële organisatie moest zijn volledig gerund door vrijwilligers. Voor Lot van Bemmel, al meer dan vijftien jaar vrijwilliger, was de maatschappelijke betrokkenheid van de organisatie één van de voornaamste redenen om vrijwilliger te worden. “Ik hield heel erg van uitgaan en ik wilde ook iets maatschappelijk relevants doen, dus dit was een perfecte combinatie”.

Hiv-epidemie

Het doel van De Trut was om een goede en veilige sfeer te creëren met leuke muziek en betaalbare drank. Alle winst werd gedoneerd aan kleinschalige projecten of goede doelen die bijdroegen aan de emancipatie van lhbt+’ers en de bestrijding van de hiv-epidemie. Dat is altijd zo gebleven: “Er is wel eens debat over welke projecten we dan moeten steunen, maar het idee dat De Trut non-commercieel moest blijven heeft nooit ter discussie gestaan,” aldus Wijnen.

Om de veilige sfeer van De Trut te behouden, bleef de bekendste en oudste regel van De Trut gehandhaafd: de telefoons moeten uit en er mogen geen foto’s worden gemaakt. “Dat zorgt ervoor dat mensen eerder met elkaar een praatje gaan maken.”

Maar uiteraard zijn er door de jaren heen ook veel dingen veranderd. Zo is volgens Wijnen de scheiding tussen homo en hetero in het uitgaansleven erg afgenomen. Hij vindt dat op zich een goede ontwikkeling, maar wel betekent het dat er steeds meer hetero’s naar De Trut komen. Van Bemmel stemt in: “Bovendien gaan veel gays nu ook naar kroegen die niet homo-specifiek zijn.”

Hetero’s weren bij de deur

De komst van meer hetero’s naar lhbt+-horeca is een veel gehoorde klacht in de gemeenschap. De Trutters vinden de vermenging niet per se een probleem, maar de hetero’s blijven een heikel punt. “Je kunt toch een soort verandering van de sfeer krijgen. En voor jonge, zichzelf ontdekkende lhbt+’ers is het toch fijn om een plek te hebben waar je onder elkaar kunt zijn,” vindt Jacques. “Tegenwoordig is er ook veel nadruk op inclusiviteit,” merkt van Bemmel op. “Vroeger waren we heel actief in het weren van hetero’s bij de deur, maar dat kan nu gewoon niet meer.”

‘Voor jonge, zichzelf ontdekkende lhbt+’ers is het toch fijn om een plek te hebben waar je onder elkaar kunt zijn’

Tegelijkertijd is De Trut ook diverser geworden, volgens Wijnen: “Naast potten en flikkers kwamen er natuurlijk altijd al andere leden van de lhbt+-gemeenschap, zoals transseksuele personen, maar die hadden zich toen wat minder gemanifesteerd. Tegenwoordig zijn ze zichtbaarder.”

De Trut werkt ook aan de diversiteit onder de vrijwilligers. “Wij zijn best wel wit en we proberen daarom nu ook meer mensen van kleur te vragen om vrijwilliger te worden, om te zorgen dat De Trut ook voor die groepen aantrekkelijk wordt.”

Ambulance in Ghana

De activistische geest van De Trut is ook nooit verloren gegaan. Bij elk jubileum doneert De Trut een groot bedrag aan een goed doel naar keuze. Zo herinnert Wijnen zich nog de actie van het 20-jarig jubileum, waarbij 20.000 euro werd opgehaald om een ambulance en het salaris van het verplegend personeel in Ghana te betalen voor de bestrijding van aids. “Die ambulance rijdt daar nog steeds rond met ons logo,” grinnikt hij.

Bij het 25-jarig jubileum ging er wederom een groot bedrag naar een goed doel, dit keer Human Rights Watch. Dat bedrag was toen voor een specifiek onderzoek dat zij deden naar ‘corrective rape’ in Zuid-Afrika. Dat is een hele nare praktijk waarbij lesbische vrouwen worden verkracht om hen te ‘genezen’, weet van Bemmel te vertellen. “Dat zijn wel de enige keren dat we zulke grote bedragen weggeven. We hebben namelijk best een klein fonds dus normaal gaat onze voorkeur uit naar kleine projecten waarbij we met een kleiner bedrag ook meer bij kunnen dragen.”

Het 35-jarig jubileum staat in het teken van een inzamelingsactie van de situatie rond lhbt+-rechten in Polen. Die staan onder druk door onder andere de verklaring van ‘homovrije zones’ in verschillende Poolse gemeenten. Voor de actie wil De Trut vier keer 3500 euro ophalen. “Wij dachten: als we nou vier organisaties uitzoeken die weinig geld hebben in Polen, dan kunnen we met relatief kleine donaties ervoor zorgen dat zij toch gewoon actie kunnen blijven voeren,” zegt Jacques.

De inclusieve aard en nadruk op de veilige sfeer zijn volgens de vrijwilligers ook de unieke dingen aan De Trut, waardoor de club ook heel goed past in het tegenwoordige nachtleven. En zelfs tijdens de lockdown gaat de activistische inzet niet verloren. “Maar de lockdown moet natuurlijk niet te lang duren. Hopelijk kunnen we snel weer open.”

Met medewerking van Tahrim Ramdjan.


lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.