Van je studie af gepest omdat je homo bent, anno 2020

Beeld: Illustratie: Roos Vervelde

12 mei 2020, 12:00

Auteur: Myrthe De Boer

Van je studie af gepest omdat je homo bent, anno 2020

Beeld: Illustratie: Roos Vervelde

12 mei 2020, 12:00

Auteur: Myrthe De Boer

Discriminatie in het Nederlandse onderwijs is nog altijd springlevend. Lhbti’ers voelen zich niet welkom op hun studie, en Nederlanders met een migratieachtergrond vinden nog altijd moeilijker een stageplek. Myrthe de Boer, redacteur buiten de bubbel, sprak hen.

“Wanneer ik aan medestudenten vertelde dat ik homo was, wezen ze me min of meer in mijn gezicht af,” zegt de 23-jarige Daan, voormalig student social work aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE). Hij is homoseksueel en dat leidde regelmatig tot controverse. Dat maakt dat hij niet met zijn achternaam op Red Pers wil verschijnen.

“Ik kreeg vaak opmerkingen van medestudenten als: ‘ja, nou, God vindt dat natuurlijk niet goed hè’, of ‘zolang je niet praktiserend bent’,” vertelt Daan. “Mijn studiegenoten wisten niet wat ze met mijn geaardheid aan moesten. Ik werd gek aangekeken, of genegeerd.”

‘Homoseksualiteit is aandachtstrekkerij’

‘Een inclusieve samenleving is nog ver weg’, stelt het Sociaal Cultureel Planbureau in de studie Ervaren discriminatie in Nederland, die het vorige maand publiceerde. Discriminatie in Nederland is de afgelopen jaren niet verdwenen: in het onderwijs is het zelfs verdubbeld. Terwijl het zeven jaar geleden nog om acht procent ging, heeft in de afgelopen twaalf maanden zeker vijftien procent van de studenten en scholieren met een migratieachtergrond of lhbti’ers te maken gehad met discriminatie.

‘Mijn mentor zat af en toe bijna op me te schelden’

Studenten krijgen, naast negatieve opmerkingen, ook te maken met bedreiging, geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daan kwam docenten tegen die expliciet tegen homoseksualiteit waren. “De casussen waarin homoseksualiteit als probleem werd gezien dat opgelost moest worden, hielpen niet mee,” vertelt hij. “Er werd ook wel gezegd dat homoseksualiteit aandachttrekkerij was. En dat waren dan toekomstig maatschappelijk werkers.”

Daan kwam in een depressie terecht en brak zijn opleiding vroegtijdig af. Hij is niet de enige, want zeker één op de twaalf lhbti’ers die een opleiding volgen, stopt met hun opleiding als gevolg van discriminatie.

Vrijheid van meningsuiting?

Discriminatie wordt vaak afgedaan onder het mom van ‘vrijheid van meningsuiting’. Maar mag je zomaar alles zeggen wat je vindt? Nee: je mag iemand niet in het openbaar beledigen vanwege zijn ras, godsdienst, seksuele voorkeur of beperking. Of dat nu mondeling is of schriftelijk, de wet verbiedt het. Dat geldt ook voor haatzaaien en opruien (het in de hand werken van discriminatie of geweld tegen mensen).

Als de vrijheid van meningsuiting in strijd is met het discriminatieverbod, bepaalt de rechter welk zwaarder weegt. Kort gezegd, er is geen kant-en-klare formule over wat wel of niet gezegd mag worden. Daarnaast komt er bij losse, discriminerende uitspraken zelden een rechter aan te pas.

Moeite met stageplekken

Niet alleen lhbti-ers kampen met discriminatie, maar ook studenten met een migratieachtergrond. De Marrokaanse Noumidia Ziani (22) woont sinds enkele jaren in Nederland. Ze begon aan de lerarenopleiding Engels in Amsterdam, maar dat liep niet helemaal zoals gehoopt.

‘Ik werd bestookt met vragen die niets met mijn stage te maken hadden, zoals: waarom ben je naar Nederland gekomen?’

“Tijdens mijn eerste jaar had ik een mentor die me niet wilde helpen. Hij zat af en toe bijna op me te schelden. Ik woonde pas in Nederland en was erg gevoelig, maar de manier waarop hij me behandelde droeg er grotendeels aan bij dat ik uiteindelijk stopte met de opleiding.” Ze ging niet bij de pakken neerzitten: ze koos het jaar daarop voor dezelfde opleiding, maar dan de internationale variant in een andere stad.

Op de internationale opleiding ervaart Ziani de omgang met docenten als veel prettiger. Toch stuit ze nog regelmatig op problemen bij het vinden van stageplekken. “Tijdens mijn eerste jaar had ik een afspraak voor een potentiële stageplek,” zegt ze. “Ik werd de hele tijd bestookt met vragen die helemaal niks met de stage te maken hadden, zoals: ‘waarom ben je naar Nederland gekomen?’ Bovendien maakte de manier waarop die vragen werden gesteld, mij erg ongemakkelijk. Ik voelde dat het met mijn afkomst te maken had. Dat was een lastig gesprek om uit te zitten.”

Het verbaast haar niet meer, nu ze weet dat ze niet de enige is. ‘‘Mijn leraar vertelde me dat studenten met een Arabische of Turkse achternaam veel problemen ondervinden bij het zoeken naar hun eerste stage,” zegt Ziani. Ze heeft het idee dat internationale scholen veel meer openstaan en meer begripvol zijn dan Nederlandse scholen.

Nederlandstalig of Engelstalig?

Volgens de Universiteit van Amsterdam, waar veel studies in zowel het Nederlands als Engels worden aangeboden, is het grootste verschil tussen de twee tracks de dynamiek en sfeer tijdens colleges en werkgroepen. “In de Nederlandstalige studies is er veel aansluiting tussen studenten op het gebied van vooropleiding,” schrijft de universiteit op haar website. “Je stroomt vanuit hetzelfde vooronderwijs door naar de universiteit, wat voor bepaalde raakvlakken zorgt. Bij de Engelse studies zitten studenten van heel veel verschillende culturen en achtergronden bij elkaar.” Dat studenten bij een internationale studie minder discriminatie ervaren, kan mogelijk te maken hebben met de diversiteit binnen de studie.

‘Ik denk dat journalistiekstudenten veel van de wereld zien, en vaak een open blik hebben’

Hoewel de studenten op sommige onderwijsinstellingen homogeen (gelijksoortig) zijn, kun je niet op basis van losstaande ervaringen een heel instituut generaliseren, betoogt Daan, die met zijn opleiding social work gestopt was. Zo verschilt het ook per opleiding en per persoon in welke mate discriminatie aanwezig is, vertellen meerdere studenten.

Wytze Kauffman (20) is transgender en studeert, net als Daan nu, journalistiek. Hij heeft nog nooit negatieve opmerkingen gehad van zijn medestudenten. “Iedereen reageerde heel goed op mijn coming-out,” zegt hij. “Ik denk dat journalistiekstudenten veel van de wereld zien, en vaak een open blik hebben. Ik heb daarin geluk.”

Student Floris van Markus (25) studeert aan kunstacademie Artemis in Amsterdam en is ook te spreken over zijn school. “Kunstacademies zijn toch altijd wel de voorlopers en een voorbeeld als het om dit soort onderwerpen gaat, omdat de mensen, ook de leraren, die ernaartoe gaan zo open minded zijn.”

Daan volgt zijn nieuwe opleiding – journalistiek – op de school waar hij eerder stopte: de Christelijke Hogeschool Ede. “Ik heb heel erg getwijfeld om er weer naartoe te gaan, maar de opleiding is daar nu eenmaal heel goed”, vertelt hij. Hij is tegenwoordig wel een stuk voorzichtiger met vertellen dat hij homo is, om afwijzing te voorkomen. Desondanks heeft hij het op een gegeven moment wel aan zijn nieuwe studiegenoten verteld. “Ik was positief verrast. Die personen waarvan ik verwachtte dat ze me zouden veroordelen, zeiden: ‘ik mag je als persoon, en het is niet aan mij om te oordelen’.”

Ook vindt Daan de studenten op zijn nieuwe opleiding vrijer. “Ze kleden en uiten zich anders. Het is een heel ander hoekje van de CHE.” Daarnaast heeft de school inmiddels een lhbti-vereniging. Hopelijk behoren ervaringen zoals die van Daan daarmee tot het verleden.



lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.