Zware tassen, volle winkelwagentjes en het personeel dat zijn uiterste best doet om alles meteen weer aan te vullen: het hamsteren is al een aantal dagen in volle gang. Ondanks dat Mark Rutte alle Nederlanders opriep te stoppen met het hamsteren, blijken mensen massaal producten in te slaan. Wat zit er achter deze hamstertrend?
De 34-jarige Sanne schrikt zich rot als ze rond het middaguur de Albert Heijn binnenloopt. Ze treft in haar lokale supermarkt op de Burgemeester Reigerstraat in Utrecht veel lege schappen aan. Vooral het doorgaans zo goed gevulde schap met rijst is leeg. “Dit vind ik echt asociaal gedrag van mensen,” vertelt ze tegen een dame die ook verbaasd naar het lege schap kijkt. “Juist in deze tijd moeten we elkaar helpen. Denk maar aan mensen die in de zorg werken, die moeten ’s avonds na een drukke dag ook gewoon fatsoenlijk eten kunnen kopen. Dat lukt niet als een groot deel geplunderd wordt.”
Hamsteren als overlevingsmechanisme
Arie Dijkstra, hoogleraar gedrags-en maatschappijwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt uit dat hamsteren met overleven te maken heeft. “Je knop om te overleven staat altijd onbewust aan. Mensen gaan hamsteren wanneer ze verwachten dat het in de toekomst nodig is. Natuurlijk weten we niet hoe die eruit gaat zien, maar het maken van zo’n toekomstvoorstelling kan beïnvloed worden door allerlei zaken en fantasieën waaronder films, boeken en sociale media.”
Voordat twee jongens van een jaar of tweeëntwintig de winkel verlaten, maken ze een praatje met kassamedewerkers bij de servicebalie. “Het zijn toch wel echt gekke tijden. Iedereen plundert erop los alsof hun leven ervan afhangt”, zeggen ze verbaasd tegen het personeel. Toch begrijpen de jongens het fenomeen hamsteren wel. “Wij gaan zelf vaker naar de supermarkt, omdat we dan een activiteit kunnen ondernemen. We hebben nu minimaal voor drie weken geen werk, geen studie, geen sport en we kunnen niet uitgaan. Wat in vredesnaam moeten we nu doen? Voor studenten is dat best afkicken.”
Angstige realiteit
Nederlanders zijn op grote schaal aan het hamsteren geslagen, ondanks dat er vanuit de regering gezegd wordt dat het niet nodig is. Dijkstra geeft aan dat hamsteren al snel in deze situatie voorkomt. “Als je ziet dat andere mensen ook massaal gaan inslaan, betekent het dat je niet alleen bent. Het betekent dat anderen je niet voor het hamsteren zullen ‘straffen’.” Daarnaast is het bij hamsteren zo dat een gevoel van bedreiging gedeeld wordt onder mensen. “Men leeft erg op kennis van wat anderen zeggen en die kennis kan ook heel erg loskomen van de realiteit. Ook al is er economisch niet zo heel veel aan de hand, dan nog kan er een angstige realiteit ontstaan als mensen het idee gaan delen dat er iets engs gaat komen.”
Als je toch in de winkel bent, kun je in plaats van één pak soep, ook tien pakken kopen
Bij het hamsteren zie je dat mensen niet de luxeproducten gaan inslaan, maar de meest basale. Denk aan bijvoorbeeld wc-papier en houdbare producten zoals pasta, ” vertelt Dijkstra. Dat zijn de spullen die je het minst kunt missen. Bovendien ziet Dijkstra dat het fenomeen hamsteren eenvoudig is. “Als je toch in de winkel bent, kun je in plaats van één pak soep ook tien pakken kopen, als je het geld ervoor hebt.”
Egoïsme
Een veelvoorkomende gedachte is: ‘iedereen doet het, dus dan mag ik het ook doen’, legt Dijkstra uit. “Uiteindelijk kies je toch voor een bepaald soort egoïsme. Mensen maken individuele keuzes. Je wilt namelijk toch dat jouw gezin en jouw kinderen genoeg eten in huis hebben. In tijden van crisis telt sociale verantwoordelijkheid minder.”
Opvallend is dat klanten bij de supermarkt juist benadrukken dat ze niet willen meedoen aan het hamsteren. Met een vol mandje, inclusief een van de laatste rollen toiletpapier, legt een vrouw de producten op de band van de kassa. “Ik was van plan om mijn normale boodschappen te doen maar wanneer ik de lege schappen zie, krijg ik juist paniek. Ik moet wel meer kopen, want anderen doen dit precies ook. Je kan niet anders en ik moet toch gewoon normaal naar de wc kunnen,” vertelt de vrouw haastig.
[vc_row][vc_column 0=””][vc_separator el_width=”90″][vc_column_text 0=””]Steun ons!
Onze studenten dragen vrijwillig bij aan Red Pers. Vond je dit een goede productie? Sponsor dan onze koffie (€ 2,50), https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.pngvergadering (€ 10,-) of grotere investering. Dankjewel![/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row 0=””][vc_column width=”1/3″][vc_btn title=”Kop koffie” style=”classic” align=”center” i_icon_fontawesome=”fa fa-coffee” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fbunq.me%2Fredpersnl%2F2%2C5|title:Doneer|target:%20_blank|”][/vc_column][vc_column width=”1/3″][vc_btn title=”Vergadering” style=”classic” align=”center” i_icon_fontawesome=”fa fa-comments-o” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fbunq.me%2Fredpersnl%2F10||target:%20_blank|”][/vc_column][vc_column width=”1/3″][vc_btn title=”Ander bedrag” style=”classic” align=”center” i_icon_fontawesome=”fa fa-money” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fbunq.me%2Fredpersnl%2F||target:%20_blank|”][/vc_column][/vc_row]