Drugsliquidaties zijn geen onderwerp voor een wandeltocht

12 december 2019, 13:25

Auteur: Koen de Groot

Drugsliquidaties zijn geen onderwerp voor een wandeltocht

12 december 2019, 13:25

Auteur: Koen de Groot

Wie Amsterdam wil leren kennen moet een gratis wandeltocht doen. Dat is althans wat de organisatoren zelf beweren. Maar welk beeld van de stad komt naar voren in dergelijke gratis tours? Redacteur en historicus Koen de Groot liep mee.

Haastig fiets ik de Oudezijds Achterburgwal op. Ik moet me over één minuut melden op het Oudekerksplein, het verzamelpunt voor vandaag. Wie te laat komt verliest zijn plek aan een ander. Gelukkig is het rond dit middaguur rustig op de Wallen. Ik kwak mijn fiets tegen een nietje en haast me naar het afgesproken punt. Mijn fotograaf staat er rustig rokend op me te wachten. Hij is de enige. Andere deelnemers lijken er nog niet te zijn en ook van de gids ontbreekt ieder spoort. Kort keuvelen de fotograaf en ik over wat we van de tour verwachten. Prostitutie, drugs en de Gouden Eeuw, dat zal wel zo’n beetje de teneur zijn.

Ondertussen stroomt het pleintje vol. Ook de gids is inmiddels gearriveerd. Als we gezamenlijk de hoek van de Oude Kerk omlopen steekt hij van wal. ‘Hi guys, I’m Joran and I grew up in Amsterdam, in a place called Watercountslake’. Na Jorans introductie, waarin hij belooft ons ‘the heart and soul of the city’ te laten zien, is het de deelnemers om ons voor te stellen. ‘Hi, I missed my flight’ draagt iemand bij; een Duits stel brengt in dat ze honger hebben en mijn fotograaf vertelt als visser op Vlieland te hebben gewerkt. Veertig minuten later dan gepland krijgen we dan eindelijk ons eerste verhaal over Amsterdam te horen.

Voor enige geschiedkundige nuance is hier geen ruimte

In vlekkeloos Engels vertelt Joran over de stichting van een dorp aan de oevers van de Amstel en de molens en dijken van het Nederlandse polderlandschap. Jorans toon is aanstekelijk en met veel vragen en kaarten weet hij geroutineerd zijn publiek bij de les te houden. Ook ik luister aanvankelijk geboeid naar zijn verhaal over de ontstaansgeschiedenis van Amsterdam, maar al snel betrap ik Joran op zijn eerste foutjes. De Amsterdamse oude en nieuwe zijde worden met elkaar verhaspeld en de herkomst van het woord Holland krijgt een betekenis die mij als historicus zeer vreemd voorkomt.

Ons’ Tolerante Lieve Heer op Solder

Als Joran daarna spreekt over het middeleeuwse Amsterdam van koopmannen en priesters valt al snel op dat het woord tolerantie de boventoon voert. Het zal niet de laatste keer zijn dat Joran dat woord bezigt. Ook bij een korte stop even verderop voor de voorgevel van de Ons’ Lieve Heer op Solder is tolerantie het sleutelwoord, wanneer Joran met zevenmijlslaarzen door de vaderlandse geschiedenis heen wandelt en in luttele minuten de complete ontstaansgeschiedenis van Nederland schetst.

Foto David van Dartel

In moderne bewoordingen, met Willem van Oranje in de rol van ‘folk hero’ en het Nederlandse volk als ‘the hipsters of Europe’, komen onder meer de Reformatie, de Tachtigjarige Oorlog en de Amsterdamse schuilkerkengeschiedenis aan bod. Voor enige geschiedkundige nuance is hier geen ruimte.

Niet dat de deelnemers daarop lijken te wachten. Mijn medewandelaars horen Joran stilzwijgend aan, zoals ze ook niet verblikken of verblozen wanneer hij een parallel trekt tussen de tolerante omgang met katholieke schuilkerken in de zeventiende eeuw enerzijds en de hedendaagse status van de coffeeshop anderzijds. Jorans toehoorders vinden het allemaal best. Kalm kuieren we naar de Zeedijk.

Blinde vlek

De geroosterde eenden van Nam Kee staren ons in de rug terwijl Joran voor de He Hua Tempel uitleg geeft over de Amsterdamse heroïneproblematiek van de jaren tachtig. En passant verklaart hij het huidige Mokumse wietbeleid. Over hedendaagse drugskartels en de tientallen daaraan verbonden liquidaties van de laatste jaren gaat het echter niet, zoals ook de massale mensenhandel in de Nederlandse prostitutie niet aan de orde komt wanneer we over de Wallen slenteren.

Foto David van Dartel

Langzamerhand word ik cynischer en cynischer over de wandeltocht. Joran is een begaafd en enthousiast spreker, maar lijkt zijn publiek niet op te willen zadelen met lastige verhalen. De tour lijkt er met name op gericht te zijn om toeristen te bevestigen in het beeld dat zij reeds van Amsterdam hebben: een vrijzinnige stad waar alles kan. De deelnemers hebben er geen moeite mee. Stuk voor stuk zijn ze enthousiast over de wandeltocht.

Mij stuiten matige grappen als ‘This is the Trippenhuis, not called that way because the owners were trippin’  en ‘The VOC had to watch out for Johnny Depp’ me echter meer en meer tegen de borst. Dat Joran bij een stop op het binnenplein van het Oost-Indisch Huis een kaart toont met het Nederlandse koloniale rijk omstreeks 1630, terwijl het daadwerkelijk een afbeelding betreft van de Nederlandse overzeese bezittingen rond 1900, helpt ook niet mee.

Zoete koek

Een fraai en ernstig verteld verhaal over Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog, inclusief een stop bij een vijftal Stolpersteine, maakt veel goed. Deze stemmige geschiedenis kan evenwel niet verbloemen dat de wandeltocht over het algemeen een opgekuist beeld van Amsterdam geeft. Verhalen over prostitutie, drugs en de Gouden Eeuw worden vol fouten en nagenoeg kritiekloos opgediend aan toeristen die alles wat ze horen argeloos slikken voor zoete koek.

Na nog twee keer kort halt gehouden te hebben eindigen we onze wandeling op de Dam. Verschillende deelnemers hebben dan al de benen genomen. Waarschijnlijk hebben ze het ongemakkelijke moment van vrijwillige betaling moedwillig willen missen. Dat moment breekt kort na Jorans laatste uitleg aan. Met ferme handdrukken waarin bankbiljetten ongezien van eigenaar wisselen nemen de deelnemers haastig afscheid van Joran. Enigszins verloren staart hij ze na. ‘Meestal blijven ze nog even hangen en geef ik ze kortingflyers voor musea’. Dan maakt ook Joran zich uit de voeten.


[paytium name=”Form name” description=”Donations”]
[paytium_field type=”open” label=”Onze studenten dragen vrijwillig bij aan Red Pers. Vond je
dit een goede productie? Sponsor dan onze koffie (€2,50), https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.pngvergadering (€10) of grotere
investering. Dankjewel!” default=”2,50″ /]
[paytium_total label=”Steun ons voor” /]
[paytium_button label=”Doneer” /]
[/paytium]

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.