Waarom durven mannen geen feminist te zijn? Dit voorjaar sloegen Red Pers en Tijdschrift Cul de handen ineen voor een schrijfwedstrijd, en we hebben een winnaar: Jelle Havermans (25), mediadocent en voormalig redacteur van Mindshakes, betoogt waarom mannen zich meer om hun vrouwelijke medemens moeten bekommeren.

In Zweden krijgt iedere scholier van zestien jaar gratis het boek ‘Why everyone should be a feminist’ aangeboden. In een land als Nederland, dat altijd geroemd wordt om zijn tolerantie en progressieve houding, zou het boekje ook niet misstaan op de leeslijst van de middelbare school. Want nog te vaak merk ik dat mannen hun schouders ophalen wat betreft het thema feminisme. Of nog erger: het seksisme en de ongelijkheid die voor de helft van de bevolking dagelijkse realiteit is, moedwillig ontkrachten.

Mensen denken bij feministen aan het clichébeeld van bh-verbrandende feeksen met een diepgewortelde haat jegens de man

Ik vind dat op z’n zachts gezegd vreemd. Feminisme is namelijk geen zaak waar alleen vrouwen zich over zouden moeten uitlaten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de economische en sociale vooruitgang in Scandinavië en IJsland, die veroorzaakt is door maatschappelijke en financiële gelijkheid tussen de genders. Hoe komt het toch dat de strijd voor gelijkheid tussen de seksen in Nederland voornamelijk door vrouwen gestreden wordt?

Waarschijnlijk is één van de voornaamste redenen te vinden in de slechte reputatie van het woord feminisme. Het valt me op dat veel mensen, en dan vooral mannen, nog altijd een vies gezicht trekken wanneer de term in een gesprek valt. Veel mensen associëren feminisme met iets negatiefs: ze denken bij feministen aan het clichébeeld van bh-verbrandende feeksen met een diepgewortelde haat jegens de man. De meeste mannen koelen snel af als je ze uitlegt dat het feminisme volgens de Dikke van Dale alleen betekent dat je een maatschappij met gelijke rechten voor mannen en vrouwen nastreeft. In mijn opzicht een uitgangspunt waar ieder weldenkend mens zich in zou moeten kunnen vinden.

Wat niet jouw probleem is, is wél dat van een ander

Vrouwen in Nederland verdienen, afhankelijk van de sector, nog altijd vijftien procent minder dan hun mannelijke collega’s, en het is geen geheim dat vrouwen in de Nederlandse politiek zwaar zijn ondervertegenwoordigd. Dat seksisme ook is doorgedrongen in minder zichtbare manieren in de maatschappij bewijst recentelijk onderzoek, waaruit blijkt dat maar dertien procent van de kunst in Nederlandse musea door vrouwen is gemaakt.

Ondanks deze harde feiten voelen veel mannen zich vaak aangevallen of bekritiseerd door feministisch gedachtegoed en schuiven het daarom weg als hysterie of overdreven gedoe. Maar die houding is te makkelijk. Bij enige verdieping in de feiten blijkt namelijk dat vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen die het op de oppervlakte goed lijken te hebben, in de praktijk nog een hoop onrechtvaardigheid voor de kiezen krijgen. 

Een andere reden voor eenzijdige deelname aan de feministische strijd is een gebrek aan inlevingsvermogen en empathie. Veel mannen schuiven de feministische strijd uit onwetendheid of laksheid af als een zaak die uitsluitend vrouwen aangaat. Maar dat wat niet jouw probleem is, is wél dat van een ander. En juist als man is het essentieel je bewust te worden van je rolpatronen en de invloed van begrippen als toxic masculinity en mansplaining.

Wat als jij niet past in het patroon van de kostwinner, dat van de stoere en sterke man?

Door feminisme weg te wuiven als iets dat niet jouw probleem is ontken je daarmee je verantwoordelijkheid: je verantwoordelijkheid om te luisteren, op te staan tegen seksisme en achterhaalde rolpatronen te doorbreken. Want het feministisch debat gaat over twee kanten. Beide partijen moeten hun verantwoordelijkheid nemen voordat je seksisme en de negatieve invloed van rolpatronen kunt veranderen. Bovendien kunnen die rolpatronen je als man van de 21^e eeuw net zo goed benadelen. Want wat als jij niet past in het patroon van de kostwinner, dat van de stoere en sterke man? Wat als je eigenlijk veel liever meer zorg voor jouw kinderen opneemt, maar dat dat als resultaat heeft dat de maatschappij je afstempelt als zwak of inferieur?

Het is broodnodig dat mannen zich meer om hun vrouwelijke medemens gaan bekommeren. Landen waarin mannen en vrouwen gelijk behandeld worden en aan elkaar gewaagd zijn op de arbeidsmarkt en in het politieke veld, weerspiegelen immers een gezonde en rechtvaardige maatschappij. Mannen zouden zichzelf vaker vragen moeten stellen aan de hand van de vrouwen die hen dierbaar zijn. Het is toch niet meer dan normaal dat je zus net zoveel verdient in dezelfde functie als haar mannelijke collega? En zou je niet boos worden als een vriendin wordt uitgescholden op een festival, simpelweg omdat ze een kort rokje draagt?

Juist in deze tijden waarin lavendel-snuivende populisten een platform krijgen om vrouwonterende uitspraken te doen is tegenwicht essentieel. Nederland heeft mannelijke feministen nodig, en wel nu. Want gelijke rechten tussen beide geslachten kunnen alleen bewerkstelligd worden als beide genders opstaan voor elkaar, en daarmee werken aan een eerlijke en inclusieve maatschappij. Daar wordt uiteindelijk niet alleen de vrouw, maar iedereen beter van.