Waarom de komkommertijd (niet) bestaat

13 juli 2017, 09:22

Auteur: Max van Geuns

Waarom de komkommertijd (niet) bestaat

13 juli 2017, 09:22

Auteur: Max van Geuns

Hij is nog geen twee weken ‘weg’ als hoofdredacteur of Max van Geuns kan geen artikel meer verzinnen. Hij zocht in zijn hoofd, op straat, in kranten en op internet, maar niets wilde hem aan het werk zetten. Zou dit dan de beruchte ‘komkommertijd’ zijn, die hem en andere journalisten het zwijgen oplegt? Een goede smoes, of gewoon pure onzin?

Dag van de Komkommer

Feitelijk gezien is de komkommertijd inderdaad aangebroken. Op 1 juli was het namelijk de Nationale dag van de Komkommer. De dag is in 2010 in het leven geroepen door GroentenFruit Bureau voor ‘alle mensen die van fris en sappig houden’ en zou de politiek letterlijk moeten verfrissen. Bij de traditionele barbecue op 1 juli, wanneer het zomerreces begon, kregen de Tweede Kamerleden dan ook een verse komkommer aangeboden.

Nou zal je waarschijnlijk denken: wat hebben die groene stengels (de ‘lekkerste frisdrank die je kunt eten’ volgens GroentenFruit Bureau) nou met journalistiek of politiek te maken? In principe natuurlijk vrij weinig, maar een korte geschiedenisles verklaart de term.

Cucumber-time

Het woord ‘komkommertijd’ is geleend uit het Engels (cucumber-time) en werd voor het eerst gebruikt door kleermakers uit Londen in de achttiende eeuw. De waarschijnlijke verklaring is dat de adel in de zomer wegtrok naar het platteland, waardoor de kleermakers te weinig verdienden om vlees te kopen. Ze waren daarom veroordeeld tot het eten van goedkope komkommers.

De partijleiders aan tafel met Herman Tjeenk Willink.

De komkommertijd was in eerste instantie dus een financieel begrip, en dat zou ook lang zo blijven. Andere talen namen het snel over: sommige bronnen tonen aan dat de Sauregurkenzeit zelfs nog eerder was — de Duitsers houden kennelijk meer van Gurken, ofwel Augurken, dan van komkommers. Wij Nederlanders kwamen pas twee eeuwen later met ‘onze’ komkommertijd, en ook hier ging het over de beursgang. Helemaal terecht is het dus niet, dat mensen bij het horen van deze term vooral denken aan het politieke zomerreces en minder nieuwsberichtgeving.

Libië en MH17

Terug naar de journalistiek: is het echt zo, dat deze weken minder nieuws brengen? Om hier maar een ‘fris en sappig’ antwoord op te geven: nee, komkommers groeien ook het hele jaar door. Op het ontbreken van nieuwe wetten na door het politieke reces is dit dus natuurlijk volslagen onzin. Het leven gaat door, net als de sporttoernooien, natuurrampen en aanslagen (om maar wat te noemen). Kortom: te melden valt er genoeg.

Onderzoekers bij wrakstukken van MH17.

De belangrijkste gebeurtenissen worden natuurlijk uitgebreid behandeld, zoals de bevrijding van Libië in 2011 en de MH17-ramp in 2014. Toch verdwijnen veel rubrieken, houden talkshows ermee op en zijn kranten ineens een stuk dunner. Volgens Piet Bakker, lector Massamedia en Digitalisering aan de Hogeschool Utrecht, heeft dit een simpele reden: journalisten verdienen ook vakantie.

Maar wordt al het nieuws dan ook daadwerkelijk gemeld in juli en augustus?

Schoolvakanties

Piet Bakker. © Paul Babelovsky

“Wanneer de helft van een https://redpers.nl/wp-content/uploads/2020/09/redperslogo-1.png op vakantie is,” legt Bakker uit, “kan het nieuws natuurlijk niet even veel en groot gebracht worden als dat normaal gesproken gebeurt. De meeste journalisten gaan tegelijk met het politieke reces en de schoolvakanties weg. Zo ontstaat die komkommertijd.” Volgens de ex-hoogleraar journalistiek worden veel journalisten in Hilversum zelfs over de zomer ontslagen, omdat het voor werkgevers gunstiger is om ze daarna gelijk weer aan te nemen.

Ondanks de afwezigheid van veel nieuws en journalisten merkt Bakker niet veel van een echte komkommertijd. “Deze periode kenmerkt zich door olijke nieuwtjes en journalistieke zomerseries, maar kranten stoppen er niet ineens mee. Alleen als de Tweede Kamer en gemeenteraden je voornaamste bronnen van nieuws zijn, heb je een aantal weken niets te doen. Maar die media zijn er nauwelijks, en het is niet zo dat er niets gebeurt in die periode. Met de huidige kabinetsformatie komt er alles behalve een komkommertijd aan.”

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.