Het is tijd om te gaan betalen voor journalistiek

Beeld: #SteunJournalistiek. Foto via CollAction

11 maart 2017, 13:00

Auteur: Sophie van Oostvoorn

Het is tijd om te gaan betalen voor journalistiek

Beeld: #SteunJournalistiek. Foto via CollAction

11 maart 2017, 13:00

Auteur: Sophie van Oostvoorn

Tweewekelijks schrijven Sophie van Oostvoorn en Nina Rijnierse over de toekomst van de journalistiek. Vandaag: het is tijd om weer te gaan betalen voor journalistiek. De vierde macht van onze samenleving kan wel wat hulp gebruiken, die van de lezers om precies te zijn.                                                   

Sophie van Oostvoorn.
Sophie van Oostvoorn.

De journalistiek wordt steeds meer in het verdomhoekje gedrukt. In de VS en Turkije wordt de pers de mond gesnoerd, Facebook probeert steeds meer de markt over te nemen door de verspreiding van de journalistiek op zich te nemen en er zijn te weinig mensen die bereid zijn te betalen voor journalistieke diensten. Tijd voor actie.

De journalistiek is de vierde macht in onze samenleving. De samenleving heeft journalistiek nodig om goed te kunnen functioneren, ondanks wat politieke partijen als DENK en de PVV het volk wijs proberen te maken. De journalistiek controleert de machthebbers en rapporteert hierover naar het publiek. Zo werkt het als een belangrijke schakel tussen de machthebbers en het volk.

Zoals ik in mijn eerste artikel schreef, is het financieel gezien krabben en bijten bij veel van onze vaderlandse media. Telegraaf Media Groep ontsloeg eind 2016 een bups werknemers en ook de Persgroep bezuinigde vorige maand flink wat banen weg. Ondanks dat de journalistiek een fundamenteel onderdeel is van onze democratie, is het niet makkelijk om er geld mee te verdienen.

Noodzaak

Waar het inmiddels vanzelfsprekend is geworden om via internet weer te betalen voor films (Netflix) en muziek (Spotify, iTunes) blijft de journalistiek nog achter. De eerste stappen zijn gezet (Blendle), maar het aanbod van gratis journalistiek is nog zo groot dat de consument niet gedwongen wordt te betalen voor het product. Bovendien ziet zij kennelijk ook de noodzaak nog niet om voor kwaliteitsjournalistiek te betalen.

Een deel van het gratis aanbod (nu.nl, NOS) is wel degelijk betrouwbaar, maar veel anderen nemen zonder te checken nieuws over uit onbetrouwbare bronnen. Bovendien is er een fundamenteel verschil tussen een kort nieuwsbericht op nu.nl en een diepgravende analyse op De Correspondent, waar veel tijd (en dus geld) in gaat zitten.

‘Ja, duh,’ hoor ik jullie denken, maar dan wil ik toch vragen of jullie dan wel een betaald abonnement hebben op een journalistiek medium. En niet zo eentje dat je voor één euro de krant zes jaar mag lezen – daar kan geen kwaliteitsjournalistiek van betaald worden. De mensen die politici en bestuurders van grote bedrijven aan de tand voelen, verslag doen van grote gebeurtenissen en nieuwsgebeurtenissen in perspectief plaatsen, moeten ook gewoon hun huur betalen en fatsoenlijk kunnen eten. En dat gaat niet voor een duppie per jaar.

Journalisten moeten ook gewoon hun huur betalen en fatsoenlijk kunnen eten.

Scheve verhouding

De lage geldwaarde van het journalistieke product is helaas het resultaat van een veranderende wisselwerking tussen uitgevers en het publiek. Sinds de opkomst van het internet worden steeds meer journalistieke artikelen voor of niks aangeboden. Het publiek is zodoende  gewend geraakt steeds minder te betalen voor journalistiek. Maar die scheve verhouding moet recht getrokken worden.

De jongens van #SteunJournalistiek hebben het heft in handen genomen en roepen mensen actief op om weer voor journalistiek te gaan betalen. “Met crowd acting willen we mensen zo ver krijgen om weer te gaan betalen voor journalistiek, in de vorm van een abonnement of donatie,” zegt Sjaak Baars, een van de initiatiefnemers. Via de website kan je aangeven of je open staat om voor journalistiek te betalen. Wanneer honderd mensen toezeggen, worden zij stuk voor stuk geacht hun belofte na te komen.

Op de website van de actie staan een aantal opties voor abonnementen, bijvoorbeeld op de New York Times, Financieel Dagblad of ProPublica. Niet van die halfbakken proefabonnementen, maar een echt grote-mensenabonnement voor minstens één jaar: “We willen de crowd oproepen actie te ondernemen.”

De aanleiding voor het opzetten van het initiatief waren de Brexit en de verkiezing van Donald Trump: “Je ziet daar hoe belangrijk goede journalistiek is voor een samenleving én wat er gebeurt als de bevolking van een land slecht geïnformeerd is, door bijvoorbeeld politiek geëngageerde media.” Dus vond Baars het belangrijk een steentje bij te dragen aan goede journalistiek. “We kunnen niet meer freewheelen en journalistiek gratis blijven lezen. Het is in ons eigen belang dat we weer gaan betalen voor journalistiek.”

De vierde macht van onze samenleving heeft een steuntje in de rug nodig, dat alleen het publiek kan geven. Overheidsbemoeienis is geen optie, extra steun vanuit het bedrijfsleven ook niet – dan kunnen journalisten niet meer objectief opereren. Het is aan jullie. Kom in actie!

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.