Charismatische Stad: Plantage Westermanlaanplantsoen

7 juli 2016, 09:00

Auteur: Chris van Kalkeren

Charismatische Stad: Plantage Westermanlaanplantsoen

7 juli 2016, 09:00

Auteur: Chris van Kalkeren

Dit bericht is oorspronkelijk gepubliceerd bij Maximum Amsterdam


‘HET PLANTSOEN MET TWEE GEZICHTEN’


Iedere maand onderzoekt Chris het urban charisma van Amsterdam aan de hand van plekken in de stad. Deze keer bracht ze een middag door in het plantsoen zonder naam, bij de Plantage Westermanlaan, waar het verleden en het heden samenkomen. 


TEKST EN FOTOGRAFIE DOOR CHRIS VAN KALKEREN

Vlak achter de Roeterseilandcampus van de UvA, dichtbij de Amsterdam Business School, ligt het Plantsoentje Zonder Naam. Het ligt ingebouwd tussen de Plantage Westermanlaan, de Plantage Muidergracht en de Plantage Middenlaan. Voor het gemak noem ik het maar het Plantage Westermanlaanplantsoen, net als de laan ernaast vernoemd naar Gerardus Westerman, een van de oprichters van Artis. Het is een prachtig stukje groen, waar je de flamingogeluiden nog net kunt horen.

Roze bloemen en geurend gras
20160704_134531
Het plantsoen kent vele bankjes, waar je lekker kunt plaatsnemen om de plek in je op te nemen en het charisma van de stad te ontdekken. Het grote grasveld dient als voetbalveld en picknickplaats, maar is ook een plek waar honden achter tennisballen of frisbees kunnen aanrennen. Doordeweeks is het plantsoen een plaats waar studenten lunchen of een potje basketballen tussen colleges door. ’s Middags en in het weekend spelen kinderen in de aangelegde speelplaats of wordt er in een intense hockeywedstrijd snoeihard gestreden voor de overwinning. Hoewel in eerste instantie het plantsoen niet meer lijkt dan een grasveld, is er ook zeker plaats voor bomen en prachtig bloeiende bloemen. Het verkeer op de drukke Plantage Middenlaan laat je niet vergeten dat je je in Amsterdam bevindt, maar dit belemmert bewoners en passanten niet om op een bankje te genieten van de zon. Geheime weggetjes en onderdoorgangetjes voegen de romantiek toe aan het open plantsoen.

Speelplaats en herdenkplek tegelijk
20160704_134029
Aan de kant van de Plantage Middenlaan is het oorlogsmonument “Monument voor het Kunstenaarsverzet” van Carel Kneulman te zien. Het werd geplaatst in 1973, ter nagedachtenis van het kunstenaarsverzet in de Tweede Wereldoorlog, begonnen door beeldhouwer Gerrit van der Veen. Het monument laat een lichaam in stukken en een gebalde vuist zien, als symbool van het verzet. Op 4 mei worden hier om acht uur ‘s avonds de oorlogsslachtoffers herdacht. De plek ademt geschiedenis, wat aangeduid kan worden als het charisma in de stad. Hoewel de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog duidelijk te herkennen zijn in het plantsoen, blijven de gebruikers ervan hier niet in hangen. Er kan herdacht worden, maar ook gespeeld worden. Het plantsoen heeft twee gezichten. Spelen en herdenken kan hier vredig samengaan.

Antropologen Oscar Verkaaik en Thomas Blom Hansen stellen dat een stad een ‘ziel’ heeft, wat ze urban charisma noemen. Er wordt gepraat over steden alsof het mensen zijn en er bestaan bepaalde mythen over steden. Dit charisma komt voor op twee manieren. Ten eerste bestaat er charisma van de stad, dat naar voren komt in materiële objecten, zoals gebouwen, het gebruik hiervan, wegen en de historie van bepaalde plekken in een stad. Daarnaast is er sprake van charisma in de stad, door de mensen die zich bevinden in de stad en hun kennis, netwerken en verbondenheid. In deze rubriek zal iedere keer een plek in Amsterdam besproken worden waar urban charisma te zien is.

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.