Dit bericht is oorspronkelijk gepubliceerd bij Maximum Amsterdam

Antropologen Oscar Verkaaik en Thomas Blom Hansen stellen dat een stad een ‘ziel’ heeft, wat ze urban charisma noemen. Er wordt gepraat over steden alsof het mensen zijn en er bestaan bepaalde mythen over steden. Dit charisma komt voor op twee manieren. Ten eerste bestaat er charisma van de stad, dat naar voren komt in materiële objecten, zoals gebouwen, het gebruik hiervan, wegen en de historie van bepaalde plekken in een stad. Daarnaast is er sprake van charisma in de stad, door de mensen die zich bevinden in de stad en hun kennis, netwerken en verbondenheid. In deze rubriek zal iedere keer een plek in Amsterdam besproken worden waar urban charisma te zien is. Deze keer: het Amstelveld.

TEKST DOOR CHRIS VAN KALKEREN
FOTOGRAFIE DOOR TESS CASTELIJN

Wanneer je vanuit de drukke Utrechtsestraat de Kerkstraat inslaat, loop je zo tegen het Amstelveld aan. Een oase van rust, midden in de binnenstad. Op maandagmiddag vindt de wekelijkse bloemenmarkt hier plaats, waar planten, bloemen en groenten te koop zijn. Wanneer je gaat zitten op het terras van café NeL (waar vaak leuke muziekavonden worden georganiseerd) kun je het plein even goed observeren. Het ruimtegebruik is divers. Je ziet water, vleugelnootbomen, historische panden, woonboten, terrassen en speelruimte. Er spelen kinderen op het plein, ouderen genieten van de zon, mensen werken op de markt en bij de cafés en er zit een dakloze op een bankje. Er is plaats voor jong en oud.

Midden op het plein staat de Amstelkerk, een gebouw dat meerdere functies heeft. Zo zit er in het pand een kerk, het kantoor van Stadsherstel, een woonhuis en een café. Bij de kerk liggen informatiefolders, in verschillende talen, waardoor ook toeristen zich welkom voelen. Deze folders helpen mee aan het verspreiden van urban charisma, iets wat Verkaaik en Blom Hansen ‘naming’ noemen.

De informatiefolders bij de kerk helpen mee aan het verspreiden van urban charisma.

De gebouwen, de inrichting van het plein en de manier waarop mensen het plein gebruiken maken het charisma van de stad duidelijk. Er is een combinatie van stedelijkheid en landelijkheid te zien. Aan de ene kant van het plein zie je de Amsterdamse grachtengordel en aan de andere kant het landelijk karakter van de Amstelkerk en café NeL. Het witte, houten gebouw heeft de uitstraling van een oud landhuis.

Het charisma in de stad voel je wanneer je de mensen op het plein bekijkt. Het Amstelveld is een ontmoetingsplek voor buurtbewoners: kinderen uit de buurt voetballen, ouders kletsen met elkaar. De mannen en vrouwen van de bloemenmarkt kennen elkaar en hun klanten. Hier en daar wordt een praatje gemaakt. Zoals Verkaaik en Hansen Blom stellen: deze mensen claimen het charisma. Toch is er ook ruimte voor onbekenden. Toeristen komen verbaasd een kijkje nemen en maken foto’s van de mooie, groene bomen. Zullen zij het charisma ook voelen?

Toeristen komen verbaasd een kijkje nemen. Zullen zij het charisma ook voelen?

De stad heeft een ziel. Stedelijke plekken hebben charisma. De bedrijvigheid van de bloemenmarkt, de diversiteit van het publiek, de gebouwen en omgeving maken het Amstelveld tot een charismatische plek. Het Amstelveld is een plek van rust, waar je echter niet vergeet dat je in de stad bent.