Dit bericht is oorspronkelijk gepubliceerd bij Maximum Amsterdam
Door onze Ajax-columnist Marten Visser (@https://redpers.nl/wp-content/uploads/2016/08/olympisch-1.jpgvisser1)
Ergens tussen 23 en 29 januari 1910 passeerde de SS Prins Willem II het eiland Ouessant. Daar, niet ver verwijderd van de Franse kust, kwam het schip in een orkaan terecht en verging met man en muis. Ook Ajax werd geraakt door deze scheepsramp, vanwege een van de slachtoffers: Floris Stempel.
Floris Stempel werd in 1877 geboren. Dankzij sportgeschiedenis.nl weten we ook de precieze locatie: de Eerste Lauriersdwarsstraat 13, in de Jordaan. Hij had het geluk dat zijn ouders tot de middenklasse behoorde en kleine Floris, ondanks dat er nog niet zoiets als leerplicht bestond, naar school stuurden. Iets waarvoor we als Ajacieden terugkijkend pa Stempel erg dankbaar voor mogen zijn.
Op school ontmoette Floris twee andere jochies: Han Dade en Carel Reeser. De drie werden, net zoals ontelbare jongens na hen, onafscheidelijk door hun gedeelde liefde voor de bal. Wat best bijzonder was destijds, omdat voetbal nauwelijks een rol van betekenis speelde in de late 19e eeuw in Amsterdam.
Dat weerhield Floris en Han (Carel was toen nog te jong) er niet van om in 1893 of 1894, samen met enkele anderen, een club op te richten: Footh Ball Club Ajax. Dit “oer-Ajax” was, ondanks een contributie-systeem en strenge clubreglementen, helaas geen lang leven beschoren. Al in 1896 verdwijnt de club doordat leden verhuizen en een speelveld lastig te vinden blijkt.
Al in 1896 verdwijnt Footh Ball Club Ajax doordat
leden verhuizen en een speelveld lastig te vinden blijkt.
Vier jaar later proberen Floris en Han, dit keer wél met Carel, het opnieuw. Op zondagochtend 18 maart 1900 komen de vrienden bijeen in Café Oost-Indië, op de plek waar nu The Sting zit. De clubnaam bleef gelukkig hetzelfde: AFC Ajax. Floris Stempel werd die dag aangewezen als de eerste voorzitter van dit nieuwe Ajax, Han Dade werd de eerste secretaris.
Als voorzitter wist Stempel het jonge Ajax door de onzekere eerste jaren te loodsen. Toen hij in 1908 het stokje overgaf, was Ajax een van de belangrijkste clubs in Amsterdam, naast RAP en AFC. Dat lukte door een combinatie van een behoorlijke professionaliteit, de club had al snel een voor die tijd zeldzaam luxe voetbalkeet, en sportieve successen. Nog geen twee jaar na de oprichting behaalde Ajax zijn eerste titel en een medaille voor het beste doelgemiddelde. Van de derde klasse, dat wel, maar een club moet toch ergens beginnen. Zes jaar later voegde de club daar vlak voor Stempel’s afscheid nog een afdelingstitel aan toe.
Na nog geen 2 jaar behaalde AFC Ajax zijn eerste titel
en een medaille voor het beste doelgemiddelde.
Veel belangrijker was echter dat Ajax onder leiding van Stempel lid werd van de NVB, de voorloper van de KNVB, en verhuisde naar zijn eerste échte stadion: het ‘Houten Stadion’ aan de Middenweg. Daar zou Ajax de eerste landskampioenschappen behalen, de eerste Klassiekers winnen en uitgroeien tot een nationale topclub. En dat alles met dank aan Floris Stempel.
Zelf maakte hij dat helaas niet meer mee. Op weg naar ‘de west’ voor een leidende functie bij de Koninklijke West-Indische Maildienst trof het noodlot hem en zijn medepassagiers. De bevestiging in Nederland kwam op 16 maart 1910, twee dagen voor het tienjarig jubileum van zijn Ajax. Het betekende het treurige einde voor de man die tijdens het vijftigjarig jubileum in 1950 terecht werd gehuldigd als ‘de eerste Ajacied van alle tijden’.
Bronnen
Sporen van Ajax (leesfragment Menno Pot)
Sporen van Ajax (serie Menno Pot op Youtube)
Ajax voor de elfde keer landskampioen (boek van Wim Jesse)