Amsterdam en Rio de Janeiro: een bescheiden vergelijking

14 februari 2016, 09:00

Auteur: Hoofdredactie Red Pers

Amsterdam en Rio de Janeiro: een bescheiden vergelijking

14 februari 2016, 09:00

Auteur: Hoofdredactie Red Pers

Dit bericht is oorspronkelijk gepubliceerd bij Maximum Amsterdam


Op het eerste gezicht lijken de twee steden niet veel met elkaar gemeen te hebben: het Mokumse paradijs en het tropische Rio de Janeiro. Als we echter verder kijken dan onze Amsterdamse neus lang is, zijn er toch punten van overeenkomst. Tijdens mijn studie heb ik mij veelal op Latijns Amerika gefocust. Nu, gedurende een verblijf in Rio de Janeiro, wordt mijn aandacht getrokken door de overeenkomsten tussen deze stad en Amsterdam. 

KAJ DEKKER

Zuid is welvarend
Net als in Amsterdam-Zuid is de zona sul in Rio het meest welvarende deel van de stad. Tussen de stranden van Ipanima en Copacabana en de bergen Pedra Bonita en Pedra Gavea ligt deze vooraanstaande wijk. Waar in Amsterdam-Zuid vrijwel het hele stadsdeel ‘van goede huize komt’, is dit in Rio niet het geval. Toen Rio de Janeiro in een vroeger stadium van uitbreiding verkeerde, namen minder welvarende – maar daardoor niet minder initiatief nemende – bewoners het heft in eigen handen en bouwden gezamenlijk grote sloppenwijken tussen de gevestigde wijken in: de favelas. Degenen die de favela begonnen kozen zelf de locatie: zij kapten jungle tussen vooraanstaande wijken weg om prachtige plekken te bemachtigen. Zo is het dat de grootste favela van Latijns Amerika, Rocinha, ook in de zona sul ligt.

De grootste favela (sloppenwijk) van Latijns Amerika, Rocinha, ligt in de welvarende zona sul.

Noord is afgezonderd maar opkomend
Amsterdam Noord scheidt zich van het centrum van de stad door het IJ. In Rio bestaat het centrum van de stad eigenlijk uit twee delen, het ‘echte’ centrum en de eerder genoemde stranden. De gevoelsmatige afstand van het centrum tot het noorden van Rio is zowel gebaseerd op de scheiding van de sociale klassen als op de fysieke afstand. De reistijd met het openbaar vervoer vanaf het noorden van de stad naar het strand is ongeveer twee uur. Dit in combinatie met de slechte reputatie maakt het noorden geen populaire bestemming voor de centrumbewoners van de stad.
Ondanks dit is stadsdeel Noord in beide steden cultureel sterk opkomend. Zoals de geschiedenis ons wel vaker leert, trekken lage huren en afgelegen plekken creatievelingen aan. Door de evenementen die deze nieuwe bewoners organiseren, ontstaat er langzaamaan een herwaardering voor het noorden.

Het-IJ.jpg
“Noord is afgezonderd maar opkomend.” Foto: Olivier Overberg.

Nieuwe metrolijn in 2016
Volgend jaar neemt Amsterdam de Noord-Zuid lijn in gebruik. Evenals bij ons zal in Rio de Janeiro, wanneer de Olympische spelen hier plaatsvinden, een nieuwe metrolijn te vinden zijn. Waar Amsterdam Noord met Zuid verbindt, zal in Rio het westen met het centrum verbonden worden. In beide steden zijn de werkzaamheden al geruime tijd aan de gang.

Stedelijke Rivaliteit
Zoals Amsterdammers het niet op Rotterdammers hebben, hebben Cariocas, ofwel bewoners van Rio, het niet op Paulistas, bewoners van São Paolo.
Of het nu met voetbal te maken heeft of met het feit dat dit de grootste steden van het land zijn is niet zo simpel te zeggen. Wel is duidelijk dat er een rivaliteit heerst. Zowel Amsterdam als Rio dingen mee als culturele stad van het land. Waar Amsterdam theater, poppodia en musea heeft, geniet Rio de filmindustrie van Brazilië, geven grote artiesten er concerten en is de stad het decor van de beroemde Latijns Amerikaanse soapseries, ofwel telenovelas. 

Zoals Amsterdammers het niet op Rotterdammers hebben, hebben Cariocas, ofwel bewoners van Rio, het niet op Paulistas, bewoners van São Paolo.

Eindstand
Deze vergelijking tussen Amsterdam en Rio is natuurlijk gesimplificeerd. Opvallend is dat de steden op enkele vlakken wel degelijk overeenkomen. Zo zien we dat zowel Rio als Amsterdam gepassioneerd is over voetbal, maar ook ‘hogere’ cultuur weet te waarderen. Moderne kunstenaars worden getrokken door het Noorden van beide steden en het openbaar vervoer zit in een lift. Wat ook opvalt, is dat de Cariocas gecharmeerd zijn van Amsterdam. Het schijnt zelfs mooier dan Parijs te zijn.

De officiële gebiedsindeling van Rio de Janeiro: de bruine zone is de zona sul, Rio-Noord strekt zich uit van het groene tot het rode gebied en paars staat voor het centrum. De overige gele en blauwe gebieden zijn het westen. Bron: riomap360.com.
De officiële gebiedsindeling van Rio de Janeiro: de bruine zone is de zona sul, Rio-Noord strekt zich uit van het groene tot het rode gebied en paars staat voor het centrum. De gele en blauwe gebieden zijn het westen. Bron: riomap360.com.
lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.