Jan Paternotte: ‘snotneus’ van D66 of Mister Amsterdam?

8 januari 2016, 09:00

Auteur: Max van Geuns

Dit bericht is oorspronkelijk gepubliceerd bij Maximum Amsterdam


Ruim één op de acht Amsterdamse kiezers wist hij bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 te overtuigen om op hem te stemmen. Jan Paternotte (D66), met 31 jaar nauwelijks ouder dan collega Jesse ‘Snotneus’ Klaver (29, GroenLinks), heeft ruim anderhalf jaar als leider van het hoofdstadbestuur erop zitten. 

MAX VAN GEUNS

“Ik ben stiekem een beetje jaloers op Eberhard van der Laan, hij heeft de mooiste baan van de wereld.”

Je bent geboren in Den Bosch en hebt je kinderjaren doorgebracht in Hurwenen, Maarssen en Groenekan. Op je 18e vertrok je naar Amsterdam, de stad waar je ouders elkaar hebben ontmoet en waar jij nu fractieleider bent van de grootste partij. Waarom?

“Waarom toen pas, bedoel je? Ik ben sindsdien niet meer uit Amsterdam vertrokken en dat heeft een reden. Hier heb je alles, en ook nog eens dicht bij elkaar. De enige keuze die ik eigenlijk moest maken, toen ik Internationale Betrekkingen wilde gaan studeren, was tussen de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. Ik kende de eerste als de universiteit van mijn zus en op de UvA studeerde mijn zwager.”

En je koos voor de UvA van je zwager.

“Klopt. Hij hielp me een handje bij de keuze door me deze vraag te stellen: ‘Wil je bij de universiteit van Amsterdam horen, of bij de universiteit van Amstelveen?’ Ook die keuze was dus snel gemaakt. Overigens is de VU tegenwoordig gewoon een volwaardige universiteit.”

"Hier heb je alles, en ook nog eens dicht bij elkaar."
“Hier heb je alles, en ook nog eens dicht bij elkaar.”

Waar komen je politieke ambities vandaan?

“Al toen ik als kleine Jan mijn bed uitkwam, spitte ik eerst de kranten door. Daarna ging ik de Teletekstpagina’s af. Als je kijkt naar mijn ouders, lag die vroege interesse in politiek niet helemaal voor de hand. Mijn vader is bedrijfskundig ingenieur, onder andere bij Douwe Egberts. Mijn moeder werkte aan hulp voor ouders van kinderen met gedragsstoornissen. Dit is helemaal uit mezelf ontstaan, al heb ik me toch wat laten inspireren door de beroepen van mijn ouders. Hij was een workaholic en liet zien wat keihard werken is, zij zat in adviesraden voor ministers en bewees dat goed politiek advies de doorslag kan geven.”

Is niemand in jouw familie politiek actief?

“Toch wel. Mijn zwager is nu, net als ik, raadslid. Hij zit in Naarden in de gemeenteraad, voor GroenLinks… Dat kan wel lichte spanningen opleveren bij onze familiedinertjes. Maar we houden het bij kleine pesterijtjes. Het blijft altijd gezellig, over voetbal en geschiedenis kunnen we zelfs uren doorgaan.”

“Mijn zwager is raadslid voor GroenLinks. Dat kan lichte spanningen opleveren bij onze familiedinertjes.”

Je zou zeggen dat zo’n jong bestuurder al vroeg aan de politieke weg is gaan timmeren. Toch ging je in eerste instantie voor een ander beroep.

“Jouw beroep, ja! Voor een traineeship bij Erik Mouthaan van RTL Nieuws kneep ik er een half jaartje tussenuit, naar New York. Ik wilde iets in de journalistiek doen omdat je daar zelf de onderwerpen mag bepalen. Tijdens mijn verblijf in Amerika heb ik veel geleerd. Hoe belangrijk beeld voor televisiejournalistiek is, bijvoorbeeld. Maar zoals eerder gezegd: politiek kan kansen bieden en verandering brengen. Dus sloot ik me aan bij de Jonge Democraten, waar ik in 2004 voorzitter werd. Van het een kwam het ander…”

…en voor je het wist stond je aan het roer in Amsterdam. Mis je New York wel eens?

“New York is een fijne stad als je veel geld hebt, maar anders bepaald niet. In Amsterdam hebben mensen gelijkere kansen. Zonder enige twijfel is dit de mooiste stad van de wereld.”

Welke dingen vind je dan zo mooi in Amsterdam?

“Veel. De Oostelijke Handelskade, waar ik woon, om maar wat te noemen. Het is prachtig om daar vroeg in de morgen te wandelen, zo rond zes uur. Ook zit ik graag op het terras van Hannekes Boom. Café Zürich aan het Mercatorplein in West is leuk, daar woonde ik vroeger. En ik vind het geweldig om door de Zuidas heen te rijden, kijkend naar de skyline, die we daar toch een beetje hebben. Een waslijst dus!”

"In Amsterdam hebben mensen gelijkere kansen dan in New York."
“In Amsterdam hebben mensen gelijkere kansen dan in New York.”

Hoe verklaar jij jouw persoonlijke verkiezingswinst?

“In eerste instantie zijn het natuurlijk D66-stemmen. Zo hoog is mijn naamsbekendheid nou ook weer niet en ik ben allang blij als mensen mij überhaupt waarderen. Wel denk ik dat veel relatief jonge Amsterdammers op mij hebben gestemd, omdat ik sta voor de ontwikkeling van jongeren. Een tweede taal leren, de vrijheid krijgen en nemen om je te ontplooien, onnodige regels schrappen, ruimte scheppen voor start-ups; dat zijn de dingen waar ik voor sta.”

Maar je bent niet de enige die daarvoor staat.

“Het grote voordeel is dat ik tegen dezelfde dingen aanliep als waar jonge Amsterdammers nu tegenaan lopen. Zo had ook ik moeite met mijn hypotheek. Ik moest veel geld betalen voor een kleine woning. Het probleem is eenvoudig: er is een te klein woningaanbod voor Amsterdammers met een middeninkomen. Neem bijvoorbeeld een stel die allebei leraar zijn en samenwonen. Ze verdienen samen net teveel om in een sociale huurwoning te mogen wonen, maar een hypotheek krijgen is lastig. Veel van hen willen wel in Amsterdam blijven, maar een normaal huurhuis vinden is haast onmogelijk omdat dit nu maar 10% van de woningmarkt betreft. Daarom zijn we veel meer gewone huurwoningen gaan bijbouwen. Dat is hard nodig. Het belangrijkste is dat mensen meer kansen moeten krijgen en dat de overheid niet alles dicht regelt. Dat geldt niet alleen voor de woningmarkt, maar bijvoorbeeld ook voor het onderwijs. Natuurlijk moet er ingegrepen worden als een school echt zwak is, maar er bestaat niet één succesformule. Scholen zouden daarom meer vrijheden moeten krijgen.”

De woningmarkt en het onderwijs zijn dus jouw speerpunten. Kan je de ‘Jan-top-3’ afmaken?

“Duurzaamheid. Dat lijkt misschien meer een landelijk thema, maar Amsterdam kan er wel degelijk aan werken. Ook hier geldt: er zijn lokaal te veel regels. Zo mocht je tot voor kort niet meer dan 30% van je dak bedekken met zonnepanelen. Gelukkig is die limiet inmiddels weg. Nu is de baan vrij om meer panelen neer te leggen – uiteraard wel op gunstige plekken. Het vorige stadsbestuur heeft zonnepanelen op de ArenA gelegd, maar in de schaduw..”

IMG_0993
“Duurzaamheid lijkt een landelijk thema, maar Amsterdam kan er wel degelijk aan werken. Er zijn lokaal te veel regels.”

“Daarnaast zou het kabinet concrete stappen moeten gaan zetten. Nederland dénkt een schoon land te zijn, maar we zijn bijna het meest vieze land van Europa. Waarom kunnen andere landen wél vergroenen? Scandinavisch rechts heeft groene energie omarmd, maar VVD en CDA verzetten zich al decennialang tegen schone energie. Terwijl de rest van Europa inzette op windmolens en zonnepanelen, hebben het CDA en de VVD de energievoorziening in Nederland zo conservatief mogelijk gehouden.”

“Nederland dénkt een schoon land te zijn, maar we zijn bijna het meest vieze land van Europa. Waarom kunnen andere landen wél vergroenen?”

Als je zou mogen kiezen, zou je dan liever burgemeester van Amsterdam of de nationale leider van D66 willen zijn?

“Oef, dat is een lastige. Toch kies ik dan weer voor Amsterdam. Ik ben stiekem een beetje jaloers op Eberhard van der Laan, hij heeft de mooiste baan van de wereld. Daarentegen zijn er ook zat redenen om helemaal niet jaloers op hem te zijn. Ik slaap bijvoorbeeld nog hele nachten, hij soms niet.”

“Ik ben stiekem een beetje jaloers op Eberhard van der Laan, hij heeft de mooiste baan. (…) Ik slaap hele nachten, hij soms niet.”

Nu we het er toch over hebben: hoe gaat het tussen jou en Van der Laan?

“Ik vind dat hij het goed doet. We zien elkaar regelmatig en dan vertellen we gerust hoe we over elkaar denken, ook als we het oneens zijn. Bij de Argan-affaire had ik liever gezien dat hij anders had gehandeld. Nu werd een debat ontraden tussen een jongere imam en een voorman van een radicale organisatie. Terwijl ik denk: laat die radicale voorman zijn domheid maar etaleren op dat podium. De burgemeester bedoelde het goed, hij wilde Marokkaanse jongens beschermen. Maar de imam had een goed tegengeluid kunnen bieden en zo laten zien dat er meer interpretaties van de islam bestaan, en dat een moslim juist niet zou moeten willen deelnemen aan IS. Juist zo’n debat faciliteren hoort bij onze vrije stad. Dus ja, onenigheden zijn er en die mogen er zijn; het schendt onze samenwerking niet. Het enige lastige is soms wie het laatste woord heeft. De burgemeester heeft meer bevoegdheden, maar de raad gaat toch echt over het geld in de gemeentekas.”

Je bent populair onder jongeren. Ben je niet bang dat je ouderen wegjaagt bij D66?

“In tegendeel zelfs. Ouderen hebben meer baat bij, om maar wat te noemen, ons standpunt over het drugsbeleid. Wanneer we wietteelt reguleren, kunnen we de politiecapaciteiten vrijmaken die daar nu mee bezig zijn. Die kunnen we weer inzetten om ouderen een veiligere leefomgeving te bieden.”

“Wanneer we wietteelt reguleren, kunnen we politiecapaciteiten vrijmaken. Die kunnen we inzetten om ouderen een veiligere leefomgeving te bieden.”

Maar toch: levert jouw bevlogenheid in de gemeenteraad geen akkefietjes op met iemand als Wil van Soest van de Partij voor de Ouderen?

“Die is nauwelijks ouder dan mijn ouders en daarmee heb ik ook zelden ruzie. Bovendien komt Van Soest uit het onderwijs, dus kunnen we het juist prima vinden. Het is een hele lieve vrouw. Daarmee krijg je geen akkefietje, ik kijk wel uit!”

Last, but not least: wat zou je doen als je voor één dag dictator in Amsterdam mag zijn?

“We hebben het afgelopen jaar al veel kunnen doorvoeren, dus eigenlijk heb ik die dag niet nodig. Maar vooruit: ik zou onmiddellijk wat doen aan de enorme leegstand in de stad. Miljoenen vierkante meters worden nu niet benut. Al die leegstaande panden zou ik per direct in gebruik nemen. Onder meer voor scholen, huurwoningen en start-ups.”

"Als ik een dag dictator van Amsterdam mag zijn, zou ik onmiddellijk wat doen aan de enorme leegstand."
“Als ik een dag dictator van Amsterdam mag zijn, zou ik onmiddellijk wat doen aan de enorme leegstand.”

Weetjes over Jan Paternotte:

  • WIST JE DAT… hij als student ’s nachts regelmatig te vinden was in ‘de Kleine’ (Cooldown), Café de Schutter en Paradiso?
  • WIST JE DAT… hij getrouwd is op Vuurtoreneiland?
  • WIST JE DAT… hij vindt dat je bij Café Papeneiland, tegenover zijn werk, de beste appeltaart van de stad kunt krijgen?
  • WIST JE DAT… de kans groot is dat je hem een keer tegenkomt als je Hannekes Boom, Smoking Barrels of Café Kiebert bezoekt?

Foto’s door Olivier Overberg.

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.