Voetbal in Engeland is een religie. Iedereen, maar dan ook echt iédereen heeft ‘een team’, wat betekent dat elke club, of het nou Manchester United is of Swindon Town, een enorme aanhang heeft.
Ik was in het legendarische Wembley Stadium in Londen voor de finale van de play-offs tussen Coventry City en Exeter City, twee voetbalclubs waar je waarschijnlijk nog nooit van hebt gehoord. Dat is ook niet raar, want beide clubs spelen in de vierde divisie van Engeland, de zogeheten League Two. De winnaar van deze wedstrijd promoveert naar de derde divisie, de League One, en dat is natuurlijk enorm belangrijk voor beide ploegen.
Wat mij fascineert aan deze wedstrijd is hoeveel supporters er aanwezig zijn. Meer dan vijftigduizend fans zijn uit Exeter (4 uur rijden) en Coventry (2 uur rijden) afgereisd om hun team aan te moedigen, een menigte die de Johan Cruijff Arena in Amsterdam zou uitverkopen. Zou een wedstrijd tussen SV Spakenburg en IJsselmeervogels de Arena uitverkopen? Ik betwijfel het.
“Coventry [City] is zeg maar het Manchester United van de League Two,” legt Saeed Moulai uit, journalist in opleiding en al heel zijn leven fan van Exeter City. “Ze hebben de grootste aanhang [van de divisie], het meeste geld en een stadion met plek voor meer dan dertigduizend mensen.” Om je een idee te geven; dat is groter dan de meeste stadions in de Eredivisie, op Ajax, PSV en Feyenoord na. En dat speelt dus slechts in de vierde divisie van Engeland. “Het is natuurlijk ook zo dat veel van de teams in de lagere divisies een hele rijke geschiedenis hebben” voegt Moulai toe. “In de Championship [tweede divisie] zitten twee voormalig Champions League-winnaars, en Notts County [League Two] is de oudste professionele club ter wereld.”
Is dat dan waarom alle 92 professionele clubs wekelijks hun stadions volkrijgen?
“Het heeft er zeker mee te maken,” denkt Joe Tyrrell, een sportjournalist gevestigd in North Devon: “Omdat er professionele clubs in elke uithoek van het land zitten, is er naast de gebuikelijke Premier League-teams altijd een lokaal team voor iedereen aan te hangen. Daarnaast is het meestal zo dat de vier generaties boven je in je familie ook al voor die club zijn geweest, waardoor je eigenlijk weinig keuze hebt.”
Het bestaan van de clubs is echter niet de enige reden dat ze fans hebben. Een belangrijke factor is ook het succes dat een club heeft in haar geschiedenis. Er is niks dat supporters genereert als succes. Een team dat een generatie lang succes boekt of heeft gekend zal altijd een enorme achterban blijven hebben. Voorbeelden van teams met recent succes zijn Chelsea en Manchester City, die allebei, laten we eerlijk zijn, hun succes voornamelijk hebben gekocht deze eeuw. Dat heeft er echter wel voor gezorgd dat jonge fans nu deze clubs aanhangen, en dat zullen blijven terwijl ze ouder worden, ongeacht wat er gebeurt met de club. Waarom? Dat is simpel. Je kiest als kind je team. Als kind schaam je je niet om van team te veranderen omdat alle teams nog relatief nieuw voor je zijn, maar als je ouder bent is het simpelweg not done. Je hebt dan al een lange, sterke connectie met je team, iets wat je niet zomaar links kan laten liggen.
Een voorbeeld daarvan is Aston Villa. Villa was in de begin jaren ’80 een Europese grootmacht. Ze wonnen de titel in Engeland in 1981, en wonnen zelfs in 1982 in Rotterdam de Champions League.
Daar is nu weinig van over; Villa speelt nu in de Championship, de tweede divisie. Het is echter nog steeds een van de grootste clubs in Engeland wat betreft status. Waarom? Het grote stadion Villa Park, gepaard met de geweldige fans en de enorm rijke geschiedenis van de club compenseren voor het feit dat het voetbal zelf niet veel meer dan matig is. Het is een sleeping giant, en dat is een belangrijke reden waarom de club er nog steeds in slaagt grote namen aan zicht te verbinden.
Professioneel voetbal bestaat al meer dan honderdvijftig jaar in het Verenigd Koninkrijk. Gedurende die periode heeft bijna elk team wel een periode van succes gekend, waardoor de clubs en hun supporters allemaal heel trots zijn wanneer de teams iedere zondagmiddag aan de aftrap staan. En dat merk je als je naar een wedstrijd gaat. Lower league voetbal is simpelweg nergens in de wereld hetzelfde als in Engeland, en dat is iets waar de Engelsen trots op mogen zijn.