Hell or High Water: een onderbelichte klassieker

Beeld: Hell or High Water. Foto: Coman Movie, LLC.

19 maart 2017, 13:56

Auteur: Thijs Booden

Moonlight, La La Land, Fences. De bioscopen zaten afgeladen en de Oscars zijn inmiddels verdeeld over deze films. Nu het prijzenseizoen voorbij is en het gesprek van de dag niet meer die pareltjes of de verkiezingen is, is het tijd om een ondergeschoven kindje wat meer aandacht te geven.

I’ve been poor my whole life, like a disease passing from generation to generation. But not my boys, not anymore.

Thijs Booden
Thijs Booden

Hell or High Water is een western gesitueerd in het heden, geregisseerd door David Mackenzie en geschreven door Taylor Sheridan. Twee broers moeten binnen heel korte tijd heel veel geld binnenhalen om hun familieranch in West-Texas te behouden, en willen dit middels bankovervallen bereiken. Chris Pine, Ben Foster en Jeff Bridges vertolken de drie hoofdrollen in deze inmiddels moderne klassieker.

No Country for Old Men

Toen ik Hell or High Water voor het eerst keek, gingen de gedachten onherroepelijk terug naar 2008 en de film No Country for Old Men. Het meesterwerk sleepte toen vier Oscars in de wacht: beste film, beste regisseur, beste screenplay, en tot slot kreeg ook Javier Bardem een beeldje voor zijn bijrol als Anton Chigurh. Deze geweldige zege voor de Coens was meer dan terecht en bevestigde nog maar eens dat de broers bij de allergrootsten horen.

Veel films van de Coen-broers stellen existentiele vragen en nemen die als basis voor het gehele verhaal, zoals in A Serious Man (waarom overkomt mij wat mij overkomt?) en Fargo (wat hebben we over voor ons eigen geluk?). No Country stelt de vraag: wat heeft het allemaal voor zin?

De trailer voor No Country for Old Men.

 

De film was een kat-en-muisspel tussen een wrede crimineel (Javier Bardem), een man met geld (Josh Brolin) en een ietwat oude politieagent die de twee heren moet zien op te sporen (Tommy Lee Jones). Jones besluit op het einde (spoiler alert!) dat het geen zin heeft: hij wil zijn leven niet geven voor een probleem dat niet opgelost kan worden. Criminelen komen en gaan en van De Dood, belichaamd in Bardems personage, kun je niet winnen. Wat zou het voor zin hebben een wedstrijd te spelen tussen leven en dood, die je toch nooit kunt winnen?

Vraag en antwoord

Hell or High Water gaf juist het antwoord op de vraag die No Country opwierp: daarom. Een scène in een lunchcafé vat de mentaliteit het beste samen. Toby (Pine) vraagt aan zijn broer Tanner (Foster) waarom hij meedoet aan de door hem georganiseerde bankovervallen, terwijl hij weet dat niemand ooit met zoiets wegkomt? Het antwoord van Tanner spreekt boekdelen:

Because you asked, little brother.

Je zou dat kunnen opvatten als ‘puur omdat het kan’, maar het venijn van de uitspraak zit ‘m in de staart: het enkele woordje ‘brother’. Familie gaat voor alles.

De trailer voor Hell or High Water

Spelgenot

Bridges speelde in het geweldige True Grit en het zwaar ondermaatse R.I.P.D. al eerder een robuuste, oudere, Texaanse cowboy met bijpassende hoed. Des te opvallender was dat hij een Oscar-nominatie ontving voor zijn bijrol in Hell or High Water, aangezien hij in deze film het  net iets te veel op de automatische piloot speelt. Desalniettemin past de typische Bridges’ humor van gevatte oneliners goed in Hell or High Water en was zijn casting ongevaarlijk en zeer begrijpelijk.

Ben Foster is sterk als de instabiele en gevaarlijke, doch sympathieke broer van Chris Pine. Foster blijkt over een sterk gevoel voor humor te beschikken, is onvoorspelbaar en maniakaal, maar weet tegelijkertijd ook de liefde voor zijn broer goed over te brengen. Het is geen zoetsappige liefde, maar oprechte verwantschap door de jeugdjaren die zij samen hebben doorgebracht.

Toch springt Chris Pines acteerwerk er met kop en schouders bovenuit. De acteur, vooral bekend van zijn werk in de Star Trek-films, weet een nieuwe kant van zich te laten zien. Hij wordt gedurende de film neergezet als een ongeschikte vader en echtgenoot, maar weet zonder te huilen, schreeuwen en tieren toch de grootse gevoelens voor zijn gezin over te brengen. Pine heeft maar één doel in de film: banken overvallen, het land van zijn overleden moeder terugkopen en de oliebron die daarin verschuilt ligt te geven aan zijn zoons.

Geen pretentie

David Mackenzie levert als regisseur uitstekend werk, maar de kracht van de film zit ‘m voornamelijk in het script. Het is geen verrassing dat deze uit de schrijvershanden van Taylor Sheridan is voortgekomen. Sheridan schreef een jaar eerder al de crime-thriller Sicario, eveneens een onderbelichte, maar voortreffelijke film waar ook weinig tot niets op aan te merken viel. De dialoog in Hell or High Water is voortreffelijk, de personages zijn aan elkaar gewaagd en de structuur van de film is helder en duidelijk.

Niemand die Hell or High Water heeft gezien zal veel vragen hebben gehad over het plot, de motieven van de acteurs en de symboliek. De film was recht voor z’n raap, en in een tijd waarin elke film beladen en van maatschappelijke relevantie lijkt te barsten, was het een zeer welkome afwisseling. De film is daardoor een verrijking voor het western-genre, maar dit gebrek aan hautain heeft er misschien ook voor gezorgd dat de film de Oscar misliep. De film stelt geen vragen over de huidige samenleving, kent geen scènes met gedramatiseerde muziek op de achtergrond en heeft geen Matthew McConaughey-achtige acteur die naarstig naar het gouden beeldje lonkt.

Taylor Sheridan in Hell or High Water. Foto: CBS Films
Taylor Sheridan in Hell or High Water. Foto: CBS Films

Desalniettemin kan Taylor Sheridan niet ondergewaardeerd blijven. De Oscar voor beste screenplay was terecht geweest, maar wat hij vooral verdient is de erkenning bij het grote publiek. Dat de kranten bij het volgende Oscarseizoen volstaan met berichten over Soldado, Sheridans volgende screenplay en de opvolger van Sicario. Ik kan niet wachten. En in de tussentijd zet ik nog een keertje Hell or High Water op.

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.