De Blik van Blijboom: Macbeth

4 april 2016, 09:00

Auteur: Nuno Blijboom

De Blik van Blijboom: Macbeth

4 april 2016, 09:00

Auteur: Nuno Blijboom

Dit bericht is oorspronkelijk gepubliceerd bij Maximum Amsterdam


Elke maand blikt Nuno Blijboom vooruit of terug op bijzondere of interessante theatervoorstellingen. Deze maand:
Macbeth van Het Zuidelijk Toneel. 

TEKST DOOR NUNO BLIJBOOM
FOTOGRAFIE DOOR PHILE DEPREZ

“Maak hem dan dood. Trek die glimlach van zijn gezicht. Vecht en bevrijd ons!” Het zijn de koude, bloedstollende woorden van Lady Macbeth die in mijn hoofd blijven rondspoken wanneer ik voor het eerst de trailer voor Macbeth van Het Zuidelijk Toneel zie. Ook het beeld van de kale, licht psychotisch ogende Mark Kraan in de titelrol intrigeert mij vanaf de eerste seconde. ‘Dit is het,’ denk ik bij mezelf, ‘dit is Macbeth zoals ik het nu zou willen zien. Intiem, intrigerend, en intens.’

10_4
‘Dit is Macbeth zoals ik het nu zou willen zien. Intiem, intrigerend, en intens.’

Macbeth vormt samen met Hamlet en Romeo en Julia de kern van Shakespeare’s repertoire. Iedereen, theaterliefhebber of niet, heeft wel eens gehoord van deze drie stukken en weet ongeveer waar ze over gaan. Macbeth is van deze drie het meest merkwaardig: waar Romeo en Julia gedreven worden door liefde, Hamlet volledig gedreven wordt door de moord op zijn vader te willen wreken, wordt Macbeth gestuurd door een profetie die hem vertelt dat hij de koning van Schotland zal worden.

Na het verdwijnen van zijn scepsis (een relatief klein en onschuldig deel van de profetie wordt voor zijn ogen waarheid), moordt en vecht Macbeth zich een weg naar de troon, in alles gesteund en aangespoord door zijn vrouw. Vergeleken met Hamlet en Romeo en Julia is Macbeth belachelijk gewelddadig en psychotisch, zonder dit te verheerlijken. Integendeel: de tragiek die voortvloeit uit Macbeth’s schuldgevoel is in mijn opzicht juist de kracht van het stuk. Een man die door zijn eigen daden dusdanig getraumatiseerd raakt en alles kwijtraakt, om uiteindelijk zelf zijn laatste slachtoffer te worden: het is misschien wel het beste gebruik van hubris in het volledige oeuvre van Shakespeare.

‘Vergeleken met Hamlet en Romeo en Julia is
Macbeth belachelijk gewelddadig en psychotisch,
zonder dit te verheerlijken.’

Deze Macbeth van Het Zuidelijk Toneel gooit het over een andere boeg. In de regie van Lucas De Man is Macbeth geen ambitieuze moordenaar, maar een gebroken en getraumatiseerde oorlogsveteraan. Een man die niet de koning doodt om zijn plaats in te nemen, maar omdat deze Macbeth’s zoon naar hetzelfde slagveld heeft gestuurd en de dood in heeft geleid. En Lady Macbeth, berucht om haar rol als duivel op de schouder van haar man, die hem ertoe verleidt constant te moorden om hogerop te komen, wil in in deze Macbeth haar huwelijk redden van de posttraumatische-stressstoornis waarmee Macbeth van de oorlog terugkeert.

11_4
‘In de regie van Lucas De Man is Macbeth geen ambitieuze moordenaar, maar een gebroken en getraumatiseerde oorlogsveteraan.’

Schrijver Jamal Ouariachi heeft daarmee een interessante modernisering van het verhaal gemaakt, die rigoureus breekt met het origineel maar desondanks net zo zeer intrigeert. Hij treedt hiermee in de voetsporen van auteurs als Tom Lanoye, die voor Toneelgroep Amsterdam ook grote ingrepen deed in Shakespeare’s toneelstukken, maar ze op die manier naar een nieuw (en hoger) niveau bracht. Een trend die ik persoonlijk enorm aanmoedig.

Nog eenmaal kijk ik de trailer. Kraan schreeuwt met vervormde stem en ontbloot bovenlijf dat hij iemand kapot zal maken. Dan legt hij rustig uit hoe je scherven het beste weer aan elkaar krijgt. Nog steeds ben ik geïntrigeerd door zijn Macbeth. En ik kan het niet helpen om zachtjes tegen mezelf de verdoemende woorden van de profetie fluisteren. All hail Macbeth, who shall be king hereafter.

De voorstelling is vanavond en morgen nog te zien in Amsterdam, om 20:30 in de Stadsschouwburg vanaf slechts 10 euro. Later deze week kun je nog terecht in Haarlem en Amstelveen.

lees ook:

Nieuwsbrief

Elke drie weken houden we je op de hoogte van wat we schreven en wat we lazen in de Red Pers-nieuwsbrief.

Zoeken

Doneren

Wij bieden jonge, aspirerende journalisten een podium én begeleiding. Dat kunnen we nog beter met jouw steun. Die steun komt met twee voor de prijs van één, want onze sponsor matcht jouw donatie. Geef jij ons vijf euro? Dan ontvangen wij een tientje.